Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
HISTORIABADAŃNADEFEKTEM
DEZINFORMACJI
1.1.BadaniazpoczątkuXXwieku
Zanajwcześniejszebadaniadotyczącezeznańświadkówuchodząeksperymenty
Cattella(1895),którystwierdziłnaprzykład,żenapytanie,„Jakabyłapogoda
tydzieńtemu?”,uzyskujesięodpowiedzirozłożonerównopomiędzywszelkie
możliwestanypogody.Natomiastspośródwczesnychbadań,dotyczących
wpływusugestiiidezinformacjinapamięć,nanajwiększąuwagęzasługują
eksperymentyprzedstawioneprzezBineta(1900).
DziełoBineta(1900)stanowiwszechstronnestudiumróżnychrodzajówde-
zinformacji;osobnyrozdziałpoświęconyzostałprzesłuchaniuipamięciświad-
ka.Celemeksperymentówprzedstawionychwtymrozdzialebyłaanalizafunk-
cjonowaniapamięci,prowadzonawsposóbnawiązującydoprzesłuchania
świadkanaocznego,aściślejmówiąc–porównaniejakościzeznańświadków
przesłuchiwanychwsposóbneutralnyorazzzastosowaniemnaciskusugestyw-
negooróżnejsile.Binetwyróżniłczterymożliwesytuacje:(1)przesłuchujący
zachowujesięcałkowicieneutralnie,niezadającpytańszczegółowychipozo-
stawiającświadkowicałkowitąswobodę;(2)przesłuchującyzadajepytania
izmuszaświadkadoudzieleniaodpowiedzi,niewywierającjednaknaniego
wpływusugestywnego;(3)przesłuchującystosujesugestięoumiarkowanejsile,
oraz(4)przesłuchującystosujesilnesugestie.Możliwościtebyłymodelowane
weksperymentachprzedstawionychprzezBineta.
Pierwszyznichdotyczyłpamięciniepoddanejwpływowisugestywnemu.
Osobybadane(uczniowie)oglądałyplanszę,naktórejznajdowałysięróżne
drobneobiekty,takiejakmonetafrancuska(sou),etykietkasklepowa,guzikdo
odzieży,portretmężczyzny,rycinaprzedstawiającarzeczywistezdarzenie
sprzedkilkudni–buntrobotników,orazznaczekpocztowy.Badaniebyłoin-
