Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Maurin,Matematykaafizyka,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16256-6,©byWNPWN2010
2.1.Uwagiogólne
9
(odcięte!)byłomartwe,wydawałosięmartwe).Wprawdzieidziśfizycymająnadzieję,
żezrozumiejątakżeżywe,Życie,aleekologowie,zoologowie,botanicy—uśmiecha-
jąsięwyrozumiale:„NiepojawiłsięjeszczeNewtonźdźbłatrawy(któryzrozumiałby
źdźbłotrawy)”(Kant!!!).
Matematykajestjęzykiem,jestLogosem,awięc—jakdziśrozumiehermeneutyka
„język”—jesttwórczymprocesem,którydopierootwieraiwspółtworzywymiaryrze-
czywistości,którabeztegojęzyka(beztejmatematyki)byłabyzamknięta.Dopierosłowo,
język,Logospozwalawidzieć...Tumusimyznaciskiempodkreślić,żerzeczywistość
bezLogosuniejestgotowa,właściwiejejniema,tzn.bezLogosu,któryjestspoiwem,
tymcotworzyjedność,rozpadłabysięnapył,naniepowiązaneatomy.Język,Logosjest
olbrzymiąenergiąprzenoszonąprzezludzkośćwjejrozwoju,energiątworzącą,zapłod-
niającą.Beztegopoznania(gignoskein,jada)światbyłbyniezapłodniony,niebyłbyphy-
sis,przyrodą.Tylkonaszeubóstwojęzykowedzielitocojestcałością,stałymprocesem.
Itak,matematykatoniezbiórtwierdzeń,toniedziesiątkitomówEnzyklopedieder
MathematischenWissenschaftenpowołanejprzezF.Kleinaarmiimiędzynarodowych
największychbadaczy,tonieElementedeMathematiqueBourbakiego,toniesetkitysię-
cytomówmonografiiiczasopismmatematycznych.Matematykatomatematyzowanie,
życieidei,stawianiepytańipróbyodpowiedzinanie,tokontemplowanie,medytowanie
pięknakonstrukcjiiteoriimatematycznych—jednymsłowemtoLogos,językwycho-
dzącydalekopozajęzykżyciacodziennego,języktworzącyiodkrywającyświat,nowe
światy.Matematykatotakżejęzykfizyki.
Niepiszętuooczywistości—żematematyka,jejalgorytmy,tabele,funkcjespe-
cjalne,komputerytotakżenarzędziafizyki,umożliwiająceotrzymanienumerycznych
danychdającychsięporównaćzdoświadczeniemorazzaplanowaniedoświadczenia.Ale
przecież„dopieroteoriamówicosięzmierzyło”(Einstein).
Patrzącnadziejematematyki,widzimy,żepowstanienajwiększegodziałumatema-
tykizwanegoAnaliząmatematyczną(rachunekróżniczkowyicałkowy,funkcjeanali-
tyczne,równaniaróżniczkowezwyczajneicząstkowe,probabilistyka,operatorycałko-
weipseudoróżniczkowe,rachunekwariacyjny,analizaglobalna,teoriapóltensorowych,
spinorowychitd.,itd.)byłoniedopomyśleniabezfizyki,bezustanowieniaprawfizyki,
np.prawaNewtona.WielkiedziałyGeo-metriipowstały(jakwskazujenazwa)zchęci
poznaniaziemi,przestrzeni:„DasRaum-Problem”(H.Weyl).Zkoleitenolbrzymiar-
senałpojęć,twierdzeń,algorytmów,teoriijestzaangażowanywpoznawanie,widzenie
przyrody:przeważniejednaktego,corozumiesięprzez„przyrodęnieożywioną”iczym
zajmujesięfizykaitechnika.
DrugimolbrzymimźródłeminspiracjimatematycznejjestibyłazawszeArytmetyka
(czyliteorialiczb)ijejdzieckoAlgebra(poczętezpróbrozwiązywaniarównań„alge-
braicznych”).Alenawetolbrzymiedziałyalgebry—teoriaprzestrzeniliniowychiform
kwadratowych(teoriamałychdrgań)sąbardzosilniezwiązanezfizyką.
Rzeczjasna,pojedynczymatematyk,anawetcała„szkoła”możeniemiećpoczucia
powiązaniazfizyką,możenicniewiedziećokorzeniachiźródłachteorii,którymisię
zajmuje—namchodzituoMatematykę,której„organami”sąposzczególnimatematycy
—jakpiszeI.Szafarewicz.
