Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Maurin,Matematykaafizyka,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16256-6,©byWNPWN2010
ROZDZIAŁ2
WSPÓLNEPOCZĄTKIMATEMATYKIIFIZYKI
2010Uwagiogólne
Zarównomatematyka,jakifizykamająswekorzeniewWielkiejGrecji,którejmiasta
iosadyobrzeżałynietylkopółwysepgrecki,leczcałeMorzeŚródziemnewrazzMo-
rzemCzarnym.Jakwiemy,początkówgreckiejmatematyki,fizyki,astronomii(wowym
czasiestanowiłotojedność!)szukaćnależywItaliipołudniowej(Pitagorejczycy)oraz
wAzjiMniejszej(Milet,Efez).Wartoprzypomniećsobie,corozumianowstarożytności
pod
máthesis,mathematikós—physis,physiké
Máthesis(uuθnσισ)to:1.Uczeniesię,wyuczenie,pojmowanie,poznanie1,do-
świadczenie(życiowe),ochotadouczeniasię.2.Doktryna,pouczenie,nauczanie,szko-
ła,przedmiotnauczania.
Máth¯
ema(u´
uϑnuu)toprzedmiotnauczania,tocowyuczone,wiedza,znajomość
rzeczy,nauka,sztuka(wsensieumiejętności),matematykadoktryna,nauczanie,szkoła.
Physis(I´
υσισ)to:1.Rodzeniesię,pochodzenie,źródło.2.Natura,naturarzeczy,
Przyroda,Postać,Porządeknaturalny.Siłatwórczaprzyrody(natury).3.Cośwytworzo-
nego.Świat,wszechświat(aleniekosmos!).
Physikós(IυσιKoσ)to:1.dotyczącyphysis,przyrodniczy(naukowo-przyrodni-
czy).Hophysikós:filozofnatury,badaczprzyrody.W1.mn.taphysik˙
e:pismaprzy-
¯
rodnicze,naukaoprzyrodzie,fizyka.2.Przezphysis(przyrodę)wytworzone,naturalne,
przyrodzone.
Matematyka(tamathémat˙
e)miaławięcuGrekówznaczeniedużoszerszeniżobec-
¯
nie,byłatowszelkawiedzaiumiejętność,możnabypowiedziećznajomośćstruktur
iobchodzeniasięznimi—poznaniewogóle.Stądpóźniejsza„mathesisuniversalis”...
Fizyka(taphysik˙
e)miałatakżezakresznacznieszerszy,dotyczyłacałejprzyrody,
¯
szczególnieożywionej(aleprzecieżwszystkobyłożywe,ożywione,jedynieoderwane
1Grecynanasztermin„poznanie”mieliobokMáthesisjeszczekilkainnych:Epist˙
em¯
¯
e(επιστ´
nun)
1.Rozumienie,teoretycznawiedza,wgląd,poznanie.2.Zręczność,umiejętność.3.Nauka,sztuka.
Gn˙
osis—Poznanie,myślenie,wgląd,osąd.
¯
Gign˙
osk¯
¯
o(γιγνωσκω),gign˙
omai(γιγνωuuι)stawaćsię,rodzićsię,pochodzić.Jesttopoznaniejedno-
¯
czące,zapłodniające,rodzące.
