Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Nazwalitanii
KiedyBronisławMalinowskipenetrowałWyspyTrobriandanaMorzu
Salomona,uwagębadaczaprzykułarozbudowanaceremoniaświętazbiorów,
nazywanawmiejscowymjęzyku„Milamala”.Bulwygłównegopożywienia
autochtonówprzezkilkatygodnigromadzonowogrodach,anastępnieskłado-
wanonagłównymplacuwewnątrzwioski.Antropologopisałtonastępująco:
Naogółdrogęzogrodówdowioskipokonujesiębiegiem.Podczaswnoszeniataitudo
wsigrupawykrzykujespecjalnąlitanię:ktośwymawiagłośnosłowa,areszta
odpowiadapiskliwymwrzaskiem.
1
Wopisiezupełnązagadkęstanowisłowo„litania”.Comogłoznaczyć?
Autorniewyjaśnia,leczwolnopodejrzewać,żewgręwchodziłobrzęd
zaprezentowanywksiążceparęstronwcześniej:
Wypowiadajączaklęciawymieniasięimionaduchówprzodków;wgruncierzeczyte
inwokacjestanowiązapewnenajbardziejistotnyitrwałyelementowychzaklęć
magicznych.
2
Przypisującwyrazowisens,któryzpunktuwidzeniaprecyzjinazewni-
czejnależyuznaćzametaforyczny,Malinowskiniezachowałsięnietypo-
wo.
3
Niebyłanipierwszym,aniostatnimEuropejczykiem,któryznalazł
litaniepozagranicamichrześcijaństwa.MauriceWinternitzpisał,
żewliteraturzestaroindyjskiejukształtowałsięcały„zbioreklitanii
1
BronisławMalinowski,„Baloma”–duchyzmarłychnaWyspachTrobrianda,[w:]tegoż,Mit,
magia,religia,przeł.BarbaraLeśiDorotaPraszałowicz,Warszawa1990,s.178.
2
Op.cit.,s.175-176.
3
EdwardShortlandpisałwcześniej,żewjęzykuMaorysówwystępujesłowo„karakia”,
oznaczające„cośpodobnegodolitanii”(MaoriReligionandMythology,London1882,s.108).
