Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
LewGumilowiAleksanderDugin
wykonfliktwojnydomowejdałypoczątkieurazjatyzmowi4.Samanazwajednak-
евразийство-możebyćwtymkontekściemyląca.Wtakimpostrzeganiuówczes-
nejrzeczywistościgeopolitycznej,wideieurazjatyckiejRosjastawałasięrealizacją
marzeniaoczystej,prawejEuropie,wchodzącejwrelacjezwielkimWschodem.
PielęgnowanepozagranicamiRosjiideeniedocierałydoszerszychkręgów
wogarniętejbolszewizmem,apóźniejstalinizmemojczyźnietwórcówruchu.Eura-
zjatyzmemigracyjnynieprzedarłsięwpełnidosowieckiejRosjizkilkupowodów,
którepośredniowytypował,nieprzychylnytemunurtowi,takżeprzebywającyna
emigracjihistorykmyślirosyjskiejprotojeWasilijZieńkowski.Wjegoopiniiprzede
wszystkimnajdoskonalszyintelektualnieokreseurazjatyzmuprzypadłnamoment,
kiedyukazałysięjegogłównetekstyprogramowewlatach1921-1927.Tobardzo
krótkiiintensywnyczas,nacechowanyentuzjazmemwydawniczo-popularyzator-
skim,któryzdołałzbudowaćiutrwalićspoistościruchu.
Eurazjatyzmlatdwudziestychsiłąhistorycznychwypadkównieprzygotowałod-
powiedzinanowepytaniaopowojennąRosję.Pracenpierwszych”eurazjatów,choć
przecieżniebyłyzupełnienieznane,przybyływpełnymkształciedoRosjidopiero
wrazzupadkiemZSRR.W1991roku,kiedyformalniedobiegałakońcahistoria
ZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckich,rozproszonewpodupadającym
imperiumspołeczeństwaprzeżywałygłębokitożsamościowyorazideowykryzys.
PieriestrojkaMichaiłaGorbaczowanieprzyniosłaoczekiwanejpoprawy,aupada-
jącyitarganylicznymikryzysamiZwiązekRadzieckiwsensieideologicznymnie
istniałjużodkilkulat.Staraniaojegowskrzeszenie,wrodzajutzw.procesunowo-
ogariowskiego,zainicjowanegopowszechzwiązkowymreferendumwmarcu1991
roku,byłyjużtylkopragmatycznymiruchamikruszejącejwładzy.Jejostateczny
upadekprzypieczętowałsierpniowynpuczJanajewa”w1991roku,anastępniegru-
dniowespotkanieliderówtrzechzwiązkowychrepublikwbiałowieskichViskulach,
gdziewlakonicznymzdaniuzamkniętokrwawoimozolniebudowanyichroniony
przezdziesięcioleciaZSRR,inicjującnajegogeopolitycznychgruzachWspólnotę
NiepodległychPaństw.Rok1991topoczątkiNowejRosji.
Okazałosięwówczas,żerozważaniahistoriozoficzneikulturowemogąsięstać
dlanowegoorganizmuspołecznegoipolitycznego,oczyszczonegozjakiejkolwiek
ideologii,bardzoatrakcyjne,awręczpotrzebne.Poszukiwaniaodpowiedzinapy-
taniaodrogęRosjiiobjaśnieniajejosobliwościstałysięważnymzadaniemnietyl-
konaturyfilozoficznej,aletakżespołecznej.NiewszyscyRosjaniemoglipojąć,jak
doszłodotego,żeichpotężnaOjczyzna,przecieżjakowciążwielkieiwielonaro-
dowościowepaństwo,niejakonprzypadkiem”przyłożyłarękęwpierwdozbudowa-
nia,apotemdorozwiązanianajwiększegoimperiumnaświecie.Ichdezorientację
mogąobrazowaćtakżewynikimarcowegoreferendumz1991roku,wczasiektóre-
godominującaprzecieżwiększośćgłosującychwypowiedziałasięzautrzymaniem
4А.Уткин,РоссияиЗапад:историяцивилизаций,Гардарики,Москва2000,s.315.
