Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ciałowkulturze
19
substancjęduchową.Drogiwiodącedodoskonaleniaduchowejsferytożsamości,
kuBogu,stanowiąnajbardziejesencjalnąsferęteologiiorazeschatologiiwkażdej
religii.Sposobemprzezwyciężeniaograniczeniaciałajestdoskonalenieduchowości
iświadomościorazkształtowanietożsamości„wyższej”wzwiązkuzBogiem.Od-
krywanietajemnicyegzystencji,relacjipomiędzycielesnościąiduchowością,kon-
strukcji„idealnej”tożsamościodbywasiępoprzezintuicję,olśnienie,wiarę,miłość,
altruizm,ascezę,post,mistycyzmispirytyzm.Dlatożsamości„duchowej”najważ-
niejszyjestświatopogląd,zespółideiiwierzeńopartynienawiedzyaniracjonalnym
systemiewyjaśnianiazależnościpomiędzyzjawiskami,lecznawierzeiolśnieniu.
Psychicznywymiartożsamościwiążesięzrozumem,racjonalnym
poznaniem,intelektem,zmysłami,emocjamiiuczuciami.Kojarzysięzce-
chamicharakteru,temperamentem,refleksem,zdolnościamitwórczymiorazwielo-
mainnymipredyspozycjami,którestanowiąjednostkową,personalnąwłaściwość
człowieka.Psychicznywymiartożsamościwiążeczłowiekazduchem,leczwięk-
szośćnaukowychkoncepcjisocjologicznychpozostawiatenwymiarteologom,es-
chatologom,filozofomimistykom.Specjalistamiodduchowości,opróczkapłanów,
szamanów,okultystów,parapsychologów,ezoterykówzkręguNowejEry,takich
jakprzykładowoscjentolodzy,sątakżepsycholodzytranspersonalnipokrojuKena
Wilbera.Oileduchowywymiartożsamościiświadomościludzkiejjestnajważniej-
szydlawyznawcówhinduizmu,buddyzmu,szintoizmu,chrześcijaństwaczyislamu,
otyleintelektualny,opartynadominacjirozumuparadygmatpoznawczywystępuje
wlaickiej,zachodnioeuropejskiej,racjonalnejnauce,wtympsychologiiisocjologii.
Dlatożsamości„rozumnej”najważniejszeokazujesiępoznaniezmysłowe,wiedza
opartanadoświadczeniu,eksperymencie,atakżeracjonalnymsystemieteoriinauko-
wych.Psychologiczneujęciatożsamościtraktujątożsamośćludzką,świadomość,
poczuciewłasnego„ja”wświeciejakozłożonyprocesinterakcjipomiędzyotacza-
jącymczłowiekaśrodowiskiemanimsamym.Tożsamośćtowypadkowaindywi-
dualnych,biopsychicznychwłaściwościczłowiekaorazpłynącychzzewnątrz,ze
środowiskakulturowego,impulsów,bodźcówigotowychinterpretacjirzeczywisto-
ściwewszystkichjejwymiarach:duchowejimaterialnej,realnejorazsymbolicznej.
Społeczny,kulturowywymiartożsamościjakosferyzjawiskkształ-
towanychgrupowo.Tożsamość„społeczna”,kulturowa,wiążeczłowiekaze
światemzjawiskgrupowych,nietylezkosmosem,jaźnią,duchemabsolutnym,in-
stynktem,olśnieniem,mistycyzmemczyBogiem,ilezkonkretem,realnymświatem,
rodziną,pracą,strukturązwiązkówmiędzyludzkich.Tożsamośćkulturowawpływa
naprocesysyntezyelementówtożsamościzewszystkichtrzechwymiarów.Kultura
decydujenietylkootreściikształcietożsamości,owzajemnejkompozycjielemen-
tówskładowych,aletakżeojejfunkcjach.Tożsamośćkulturowatouporządkowany
grupowo(napodstawiewspólnychelementówdziedzictwa,tradycji,symboli,war-
tościinormgrupowych)rodzajświadomościjednostek,upodabniającyjedoinnych,
usytuowanychwbliższejlubdalszejprzestrzenispołecznejludzialboróżniącyjeod
nich.Tożsamośćkulturowaspajawszystkieskładnikitożsamości,wprowadzawśród
nichładinadajeimsens.Tymsamymnarzucaonaczłowiekowimiejscewświecie
znanyminieznanymirelatywizowanymwzależnościodkontekstuspołecznego,sta-
