Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przezoddziałytureckie,gdyżgroziłobytoopanowaniemBakuprzez
Turków
29
.
Działaniazbrojnenafronciekaukaskimrozpoczęływojskarosyj-
skie10listopada1914r.przekraczającgranicętureckąwokolicach
Kopruköy.JednakRosjaniezostaliodparci.Jednązprzyczynklęski
Rosjanbyłyciężkiewarunkiklimatycznespowodowanesurowązimą,
doktórejniebyliprzygotowaniżołnierzerosyjscyzpowodunieod-
powiedniegoekwipunkuorazbrakówwzaopatrzeniu,związanych
zolbrzymitrudnościamiwdowozieżywnościiamunicjiwterenie
górzystym
30
.
PoodparciuRosjan,jużpodosobistymdowództwemEnveraPa-
szy,Turcyod9grudnia1914r.rozpoczęliofensywę.21grudnia1914
r.oddziałytureckiewkroczyłydorosyjskichokręgówBatumiiKars
orazzajęłyArdahan.PowkroczeniudoAdżariidowództwotureckie
wystosowałoproklamacjedolokalnejludnościmuzułmańskiej,wzy-
wającedoorganizowaniapowstańantyrosyjskichnatyłachwojsk
carskich.JednakmuzułmańskaludnośćAdżarii,wyrażająccoprawda
sympatieprotureckie,niezdecydowałasięjednaknawiększeotwarte
wystąpieniaprzeciwkowładzyrosyjskiej.Opróczatakuwzdłużwy-
brzeżyczarnomorskichwkierunkuBatumi,EnverPaszazdecydował
sięnaprzeprowadzeniegłównegouderzeniaprzeciwkorosyjskiej
twierdzySarykamysz,następnieplanowanoprowadzićofensywę
wkierunkumiast:KarsiAleksandropol.Celemtejoperacjimiałobyć
oskrzydlenieodwschoduBatumiijednoczesnyatakwkierunkuTbi-
lisi
31
.
Jeszczeprzedrozpoczęciemtejoperacji,częśćdowódcówoddzia-
łówtureckichorazoficerowiemisjiniemieckiejwTurcjinaczele
zgen.O.LimanemvonSandersemprotestowaliprzeciwkojejpla-
nom.Wskazywali,żesiłomtureckimpotrzebnejestdodatkowe
wsparciemateriałoweizgromadzenieliczniejszychoddziałówwoj-
skowychniżte,którymidysponowałEnverPasza
32
.
Pomimotychsprzeciwów,EnverPaszarozpocząłofensywępod
Sarykamysz.Pozaciętychwalkach26grudnia1914r.oddziałomtu-
29
Ibidem,s.132-135;T.Wituch,Tureckie,s.227.
30
R.Johnson,TheGreat,s.157-158.
31
A.O.Arutjunian,Kawkazskij,s.141-143;R.Johnson,TheGreat,s.158-159.
32
R.Johnson,TheGreat,s.158.
26
