Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WwynikutycholbrzymichstratIIIarmiatureckaprzestałapraktycz-
nieistnieć.Stratyrosyjskieocenianona20000zabitychirannych.
JednakkoncentracjaImperiumRomanowychnawysiłkumilitarnym
nafroncieeuropejskimspowodowała,iżRosjanieniewykorzystali
przewagimilitarnejnafronciekaukaskimidokońca1915r.nieprze-
prowadzilitamżadnychwiększychoperacji,pozaostatecznienieuda-
nąpróbąutrzymaniamiastaWanzajętegolatem1915r.
37
.
Opróczzaciekłychwalkrosyjsko-tureckichwokółmiastaSaryka-
mysznaprzełomie1914r.i1915r.,doszłotakżedowalkrosyjsko-
tureckichwpółnocnejPersji,wtzw.„AzerbejdżaniePerskim(Irań-
skim)”,ważnymzewzględunato,iżbyłtodogodnyterendoataku
wkierunkuBaku.Pomimo,iżPersjaogłosiłaneutralnośćwtoczącej
sięwojnie,20listopada1914r.wojskacarskiewkroczyłydoAzerbej-
dżanuPerskiego,zajmującTabriz,najważniejszemiastopółnocno
-zachodniejPersjiorazokupującterenywokółjezioraUrmia.Zkolei
21listopada1914r.zrejonuMosuludoPersjipółnocnejwkroczyły
wojskatureckie.WwynikukolejnychstarćzRosjanami,oddziałytu-
reckiestopniowoposuwałysięwkierunkupółnocno-wschodnim.Po-
nieważRosjaniemusieliskupićwiększośćswoichwojskdowalkipod
Sarykamysz,wstyczniu1915r.wycofalisięzrejonujezioraUrmia,
a16stycznia1915r.oddaliTurkomTabriz
38
.
PoostatecznympokonaniuIIIarmiitureckiejwAnatoliiwschod-
niejRosjanieszybkowrócilidodziałańzaczepnychwpółnocnejPer-
sji,odzyskujączpowrotem30stycznia1915r.Tabrizorazspychając
Turkównapoczątkumarca1915r.napołudnieodjezioraUrmia.Jed-
nakostateczniewojskomrosyjskimnieudałosięcałkowiciewyprzeć
siłosmańskichzpółnocnejPersjiistalezagrażałyone,ażdo1917r.,
lewemuskrzydłufronturosyjskiegowAnatolii
39
.
Wdziałaniachwojskrosyjskich,zarównoprzeciwkooddziałomtu-
reckimwPersjipółnocnej,jakiwwalkachoSarykamysz,pewnąrolę
odegraływspomnianejużformacjeochotnikówormiańskich,które
atakowałypozaliniąfrontuwojskatureckie
40
.Sprzyjanielokalnejlud-
nościormiańskiejwojskomcarskimmożnatakżedopewnegostopnia
37
R.G.Hovannisian,Armenia,s.46;A.O.Arutjunian,Kawkazskij,s.148-149.
38
T.Świętochowski,AzerbejdżaniRosja,s.73-74.
39
40
T.Wituch,Tureckie,s.228.
R.G.Suny,Looking,s.109.
28
