Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Właściwośćiskładsądu
Art.24
4.Zgodniez§1sądrejonowy,najniżejusytuowanywhierarchiiorganówsądowniczych,jest
zmocytegoprzepisuwskazanyjakosądorzekającywpierwszejinstancjiwsprawachkarnych,
tzn.dotyczącychczynówzabronionychstypizowanychwKodeksiekarnymorazinnychusta-
wachzawierającychprzepisykarne.Jesttoregułaogólna,którazawierawyjątkiokreśloneprzez
nieenumeratywnewyłączeniezkognicjisądurejonowegospraw,którezmocyustawy(chodzi
tuzarównooKodekspostępowaniakarnego,jakiinneustawy)podlegająrozpoznaniuprzez
innesądyjakosądypierwszoinstancyjne(por.art.25§1,art.647§1i2,art.648-650k.p.k.;
atakżewodniesieniudoTrybunałuStanu-art.145ust.1KonstytucjiRPiart.2ust.1ustawy
z26.03.1982r.oTrybunaleStanu3,art.156ust.1KonstytucjiRPiart.2ust.4orazust.3wzw.
zust.1ustawyoTrybunaleStanu).
5.Sądzurzędubadaswojąwłaściwośćiwrazieuznaniasięzaniewłaściwyprzekazujesprawędo
rozpoznaniainnemusądowi(por.art.35k.p.k.).
6.Przepisw§2wskazujenawłaściwośćfunkcjonalnąsądurejonowegojakosąduodwoławcze-
go.Wyjątkoweregulacje,namocyktórychsądrejonowyrozpoznajesprawęwdrugiejinstancji,
wynikająwprostzKodeksupostępowaniakarnego,np.sądrejonowyrozpoznajezażaleniena
postanowieniawydanewpierwszejinstancjiprzezprokuratora(jakosądwyłączniewłaściwy-
art.19§4,art.20§1b,art.236§1,art.252§2,art.290§2infine,art.589j,art.607zj§2oraz
art.611wf§1;jakosądwłaściwydorozpoznaniasprawy-art.22§2,art.105§4,art.126
§3,art.159,art.165§2,art.180§1,art.184§5,art.240zdanietrzecie,art.254§2,art.293
§3,art.306§1i1a,art.323§2,art.325e§4orazart.626a).Ponadtosądrejonowyrozpoznajeza-
żalenienazatrzymanie(art.246§2k.p.k.)orazzatrzymanieiprzymusowedoprowadzeniedoko-
nanezinicjatywyprokuratora(art.247§6wzw.zart.246§1,art.290§2infinewzw.zart.285
§2k.p.k.),awramachtzw.instancjipoziomejrozpoznajezażalenienawydanewtymsądzie
rozstrzygnięcia(art.75§3,art.78§2,art.81§1a,art.254§3,art.376§1zdanietrzecie,art.377
§3zdaniedrugiewzw.zart.376§1zdanietrzecie,art.382zdaniedrugiewzw.zart.376§1
zdanietrzeciek.p.k.).Jesttakżesądemfunkcjonalniewłaściwymdorozpoznawaniazażaleńna
zarządzenieprezesategosądu(art.337§2k.p.k.).
7.Sądrejonowyrozpoznajetakżezażalenienazarządzenieprokuratoraoodmowieprzyjęciazaża-
lenianarozstrzygnięciaprocesowe,wodniesieniudoktórychsądrejonowyjestinstancjąodwo-
ławczą,orazwtakichsamychokolicznościachrozpoznajezażalenienapostanowienieprokura-
toraoodmowieprzywróceniaterminudowniesieniaśrodkaodwoławczego4.
8.Właściwośćfunkcjonalnąsądurejonowegookreślajątakżeprzepisyznajdującesiępozadzia-
łemIIKodeksupostępowaniakarnego,m.in.stosowanietymczasowegoaresztowaniawtoku
postępowaniaprzygotowawczego(art.250§1i2orazart.263§2),nakładaniekarypieniężnej
(art.285§1a)orazstosowaniekaryporządkowejaresztowania(art.290§1zdaniedrugie)wpo-
stępowaniuprzygotowawczym.
9.NależyzwrócićuwagęnaprzepisyustawnowelizującychKodekspostępowaniakarnego,wtym
naprzepisyintertemporalne.Wnowelizacjiz19.07.2019r.,mimożeustawodawcadajeprymat
ustawienowej,azatemwskazujejakozasadęintertemporalnądziałanieprawanowegodospraw
wszczętychprzeddniemjejwejściawżycie(conastąpiło5.10.2019r.-por.art.8nowelizacji
z19.07.2019r.),tojednakprzewidujetakżeodstępstwaodtejzasady.Ztakąsytuacjąmamydo
czynieniawodniesieniudoproblematykiwłaściwościiskładusądu.Wtymprzypadkuprzyjęto
zasadędziałaniaustawydawnej(por.art.9nowelizacjiz19.07.2019r.)iregułępetryfikacjiwłaś-
ciwościiskładusądu5doczasuzakończeniapostępowaniawdanejinstancji,oilenapodstawie
3
Dz.U.z2022r.poz.762.
4
Por.uchwałaSNz28.01.1972r.,VIKZP19/71,OSNKW1972/5,poz.76.
5
Por.H.Paluszkiewicz,Regulacje...,s.27-43.
HannaPaluszkiewicz
93
