Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.49
DziałIII.Strony,obrońcy,pełnomocnicy,przedstawicielspołeczny,podmiotzobowiązany...
§2.Pokrzywdzonymmożebyćtakżeniemającaosobowościprawnej:
1)instytucjapaństwowalubsamorządowa;
2)innajednostkaorganizacyjna,którejodrębneprzepisyprzyznajązdolnośćprawną.
§3.Zapokrzywdzonegouważasięzakładubezpieczeńwzakresie,wjakimpokryłszkodę
wyrządzonąpokrzywdzonemuprzezprzestępstwolubjestzobowiązanydojejpokrycia.
§3a.Wsprawachoprzestępstwaprzeciwkoprawomosóbwykonującychpracęzarobkową,
októrychmowawart.218-221orazwart.225§2Kodeksukarnego,organyPaństwowej
InspekcjiPracymogąwykonywaćprawapokrzywdzonego,jeżeliwzakresieswegodziałania
ujawniłyprzestępstwolubwystąpiłyowszczęciepostępowania.
§4.Wsprawachoprzestępstwa,którymiwyrządzonoszkodęwmieniuinstytucjilubjed-
nostkiorganizacyjnej,októrejmowaw§2,jeżeliniedziałaorganpokrzywdzonejinsty-
tucjilubjednostkiorganizacyjnej,prawapokrzywdzonegomogąwykonywaćorganykon-
trolipaństwowej,którewzakresieswojegodziałaniaujawniłyprzestępstwolubwystąpiły
owszczęciepostępowania.
1.Przepisodnosisiędopokrzywdzonegojakouczestnikaprocesukarnegoidefiniujegojako
osobęfizycznąlubprawną,którejdobroprawnezostałobezpośrednionaruszonelubzagrożo-
neprzezprzestępstwo(§1).Pojęciepokrzywdzonegonależyodróżnićodpojęciaofiaryprze-
stępstwaużywanegowdokumentachmiędzynarodowych,atakżewwiktymologii27.Deklaracja
ZgromadzeniaOgólnegoONZopodstawowychzasadachwymiarusprawiedliwościodnoszą-
cychsiędoofiarprzestępstwinadużyćwładzynr40/34z29.11.1985r.definiujeofiaryprzestęp-
stwajakoosoby,któreindywidualnielubzbiorowodoznałyuszczerbkunazdrowiufizycznym
lubpsychicznym,zaburzeńemocjonalnych,stratmaterialnychlubistotnegonaruszeniaswoich
podstawowychprawwwynikudziałanialubzaniechaniabędącegonaruszeniemustawkarnych
obowiązującychwpaństwachczłonkowskich,wtymrównieżustawdotyczącychprzestępczego
nadużyciawładzy.Pojęcieofiaryobejmujerównieżnajbliższąrodzinęlubosobypozostającena
utrzymaniurzeczywiściepokrzywdzonegoorazosoby,któredoznałykrzywdywsytuacjizagro-
żenialubzapobiegnięciawiktymizacji,niezależnieodtego,czysprawcazostałujawniony,za-
trzymany,oskarżonylubskazanyiniezależnieodwięzirodzinnejłączącejsprawcęiofiarę(art.2
deklaracji).Dyrektywa2012/29/UEwart.2ust.1lit.adefiniujeofiaręjakoosobęfizyczną,która
doznałaszkody,wtymkrzywdyfizycznej,psychicznej,moralnejlubemocjonalnejlubstratyma-
jątkowej,bezpośredniospowodowanejprzestępstwem,lubjakoczłonkówrodzinyosoby,której
śmierćbyłabezpośrednimskutkiemprzestępstwa,jeżelidoznalioniszkodywwynikuśmiercitej
osoby.Jakzauważasięwpiśmiennictwie28,definicjaofiaryzawartawwymienionychaktachpra-
wa(deklaracjiidyrektywie2012/29/UE)mainnyzakresznaczeniowyniżzawartawart.49k.p.k.
definicjapokrzywdzonego.Wrozumieniudeklaracjiidyrektywyofiarąmożebyćtylkoosoba
fizyczna.Wtymsensiedefinicjapokrzywdzonegozart.49k.p.k.jestszersza.Jednakart.2de-
klaracjiiart.2dyrektywy2012/29/UEuznajązaofiaręnietylkoosobę,którajestrzeczywiście
pokrzywdzonawwynikunaruszeniaswoichprawlubzagrożeniaim,aletakżeosobęnajbliższą
orazpozostającąnautrzymaniupokrzywdzonego.Osobytakieniemogąbyćuznanezapokrzyw-
dzonegowrozumieniuart.49k.p.k.,gdyżichdobraprawneniezostałybezpośrednionaruszone
lubzagrożoneprzezprzestępstwo.
2.Definicjalegalnazawartaw§1wskazujenatrzyelementyistotnedlauznaniadanegopodmiotu
zapokrzywdzonegowpostępowaniukarnym.Ustawawskazuje,żenagruncieprawakarnego
procesowegopokrzywdzonymjestosobafizycznalubprawna.Przyustaleniutejcechynależysię
odnieśćdoprzepisówprawacywilnegoregulującychzarównokwestięzdolnościprawnejosoby
27
Zob.m.in.K.Dudka,Skuteczność...,passim;M.Żbikowska,Status...,passimorazpodanatamliteratura.
28
K.Dudka[w:]K.Dudka,H.Paluszkiewicz,Postępowanie...,s.93-94.
152
HannaPaluszkiewicz
