Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.40
DziałII.Sąd
wiebyłprzesłuchiwanywcharakterzeświadka(byłświadkiemwznaczeniuformalnym)oraz
wtejsamejsprawiewystępowałjakobiegły.nArtykuł40§1pkt4k.p.k.[...]stanowi,żesędzia
jestzmocyprawawyłączonyodudziałuwsprawie,jeżelim.in.byłświadkiemczynu,októry
sprawasiętoczy.Wmyślart.115§1k.k.czynemzabronionymjestzachowanieoznamionach
określonychwustawiekarnej.Wprawdzietenpierwszyprzepisniezawieradookreśleniasłowa
»czyn«przymiotnikiem»zabroniony«,alenieulegawątpliwości,żedesygnatyobupojęć:»czy-
nu«zart.40§1pkt4k.p.k.i»czynuzabronionego«zart.115§1k.k.sątożsame”127.
13.Przyczynąwyłączeniasędziego,októrejmowaw§1pkt5,jestsytuacja,gdywcześniejwystępował
onwtejsprawie(np.nawcześniejszymjejetapieprocesowym)winnejroliprocesowej,np.pro-
kuratora,obrońcy,pełnomocnika,przedstawicielaustawowegostrony,alboprowadziłpostępo-
wanieprzygotowawcze,tzn.występowałwroliorganuprowadzącegodochodzenielubśledztwo
albozatwierdzającegojakoorgannadzoruprocesowegodecyzjezapadającewtympostępowaniu.
Użytytuzwrotnbrałudziałwsprawie”oznacza,żechodzitylkoosprawę,wktórejsędziajużwy-
stępowałwewskazanejroliprocesowej,cowykluczajegowyłączenieodudziałuwsprawie,jeśli
występowałwjakiejśroliprocesowej,leczwinnejsprawie.Przepistenznajdujezastosowanienie
tylkowtedy,gdysędziaprowadziłuprzedniopostępowanieprzygotowawcze,aletakżewówczas,
gdypodejmowałwsprawiejakiekolwiekczynnościprocesowe128.Worzecznictwiezarysowałsię
takżepogląd,żewbrewliteralnemubrzmieniuart.40§1pkt5k.p.k.,celemustawodawcybyło
takżeuniemożliwienieorzekaniasędziemu,którybyłwcześniejoskarżycielempublicznymwda-
nejsprawie,wobecczegoprzepisnależyrozumiećjakoodnoszącysiędowszystkichsytuacji,gdy
wpostępowaniubrałudziałprokurator,niezależnieodpełnionejprzezniegoroliprocesowej,
awięcnietylkodosytuacji,wktórychprokuratorbezpośrednioprowadziłpostępowanie129.
14.Przepis§1pkt6jestregulacjąowyczerpującymcharakterze.Wżadensposóbniedotyczyon
sytuacji,wktórejsędzia,którybrałudziałwwydaniuwyrokuutrzymującegowmocywyroksądu
pierwszejinstancji,byłwskładziesądupierwszoinstancyjnego,alegdyskładuległzmianie,po
odejściuzeskładutegosędziego,sądwnowymskładzie,zgodniezart.404§2k.p.k.,prowadził
sprawęodpoczątkuiwtymnowymskładziewydałwyrokbędącyprzedmiotemkontroliapela-
cyjnej130.
15.Sędzianiemożeuczestniczyćworzekaniujakoczłonekskładusąduodwoławczego,gdyprzed-
miotemkontroliodwoławczejjestrozstrzygnięcie,wktóregowydaniubrałudział.Ztychwzglę-
dówwskazanietakiejokolicznościjakoprzyczynywyłączeniatakiegosędziegoodudziału
wsprawiezmocyprawa(§1pkt6)jestoczywiste.Niemaprzytymznaczenia,czysądemod-
woławczymjestsądwyższegorzędu(instancjapionowa),czyteżtensamsąd,alewinnymrów-
norzędnymskładzie(instancjapozioma).Komentowanyprzepis(§1pkt6)niestoinatomiast
naprzeszkodzieorzekaniuprzezsędziegowprzedmiociewyrokułącznego,gdybrałonudział
wwydaniupodlegającegopołączeniuwyroku,aniteżorzekaniuprzezsędziego,gdywtrybie
art.463§1k.p.k.uwzględniazażalenieiuchylapostanowienielubzarządzenie,wktóregowyda-
niuwcześniejuczestniczył.
16.Wyłączeniesędziegonapodstawieart.40§1pkt7k.p.k.odudziałuwsprawieobejmujenietyl-
koniemożnośćjegoudziałuwrozprawiegłównej,lecztakżeniemożnośćpodejmowaniaprzez
niegonaposiedzeniudecyzjiwkwestiachincydentalnych131.Naruszenieprzepisuart.40§1
pkt7k.p.k.,stanowiącego,żesędziajestwyłączonyodudziałuwsprawiezmocyprawa,jeśli
127
PostanowienieSNz11.02.2009r.,VKK407/08,LEXnr491154.
128
Por.wyrokSNz11.05.2011r.,IVKK200/10,LEXnr1144191.
129
Por.postanowienieSNz5.06.2019r.,IDO32/19,LEXnr2688405.
130
PostanowienieSNz11.05.2011r.,IVKK1/11,LEXnr848151.
131
Por.postanowienieSNz15.01.1988r.,VKRN352/87,OSNPG1988/8,poz.85.
128
HannaPaluszkiewicz
