Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Wyłączeniesędziego
Art.40
czonydojejrozpoznania.Niejestdopuszczalnerozstrzyganiewprzedmiociewyłączeniasędzie-
go,któryniezostałwyznaczonydoudziałuwsprawie122.
7.Naruszenieart.40k.p.k.stanowibezwzględnąprzyczynęodwoławcząwskazanąwart.439§1
pkt1k.p.k.
8.Komentowanyprzepiszawierazamkniętykatalogprzyczynskutkujących-jeśliwystąpiąwdanej
sprawie-wyłączeniemsędziegoodorzekania.Otwieragoregulacjastanowiącabezpośrednie
nawiązaniedorzymskiejzasadynemoiudexincausasua.Zgodniezniąsędzianiemożeorzekać
wsprawie,którejwynikiemjestbezpośredniozainteresowany.Ustalenie,czywkonkretnejspra-
wiewystępujenbezpośrednie”czynpośrednie”zainteresowaniesędziegojejwynikiemwymaga
każdorazowoindywidualnejocenyzuwaginaogólnośćtegopojęcia.Jednaksąniekiedysytuacje
oczywiste,niepozostawiającewątpliwościcodokoniecznościodsunięciadanegosędziegood
prowadzenianp.własnejsprawy.Koniecznymwarunkiemuznaniasędziegoorzekającegowda-
nejsprawiezaiudexinhabilisjestustalenie,żesprawa,wktórejorzekał,dotyczyłagobezpośred-
nio.Natomiastonbezpośredniości”wrozumieniuart.40§1pkt1k.p.k.możnamówićdopiero
wtedy,gdysędziawsprawiejestpokrzywdzonymlubpomówionymoprzestępstwolubczyn
niegodny,aleimiennie(anietylkopoprzezfaktprzynależnościdookreślonegośrodowiskalub
grupyzawodowej)orazpoprzezwskazaniekonkretnych,dotyczącychgoosobiścieokoliczności,
botylkotomożeuzasadniaćprzekonanie,żewyniksprawywywrzewpływnaistotneuprawnie-
nialubobowiązkitegosędziego123.
9.Zawartewart.40§1pkt4k.p.k.wyrażenienbyłświadkiemczynu,októrysprawasiętoczy”na-
leżyrozumiećjakoodnoszącesiędosytuacji,gdysędziapoczyniłwłasnespostrzeżeniapozapro-
cesem,mająceznaczeniedlasprawyiztejprzyczynynietylkozostałprzesłuchany-costanowi
osobnąpodstawęwyłączeniaprzewidzianąwtymprzepisie-leczrównieżmógłbybyćpowołany
wcharakterzeświadka124.
10.Sędzia,któregomałżonekwystępowałjakoprokuratornaprawachstronywczynnościachsą-
dowychwpostępowaniuprzygotowawczym(art.299§3k.p.k.)jestwyłączonyodudziału
wsprawiezainicjowanejpóźniejszymaktemoskarżeniawniesionymwtejsprawie(art.40§1
pkt2k.p.k.)125.
11.Przyczynawyłączeniaokreślonaw§1pkt3wiążesięzestosunkiempokrewieństwalubpowino-
wactwawstopniutamwskazanymorazzwiązaniawęzłemprzysposobienia,opiekilubkurateli
sędziegoistronylubpokrzywdzonegoalboichobrońcy,pełnomocnikalubprzedstawicielausta-
wowego.Powodytegowyłączeniapozostająaktualne(trwają)nawetwówczas,gdyustanąwięzi
wynikającezprzysposobienia,opiekilubkurateli(art.40§2k.p.k.).Należyzauważyć,żekrąg
osóbpozostającychwstosunkubliskościzostałokreślonyinaczejniżkrągosóbnajbliższych,oja-
kimmowawart.115§11k.k.Sędziajestzmocyprawawyłączonyodudziałuwsprawie,nieza-
leżnieodtego,najakimetapiepostępowaniasądowegowcharakterzeoskarżycielapublicznego
występowałjegokrewnylubpowinowatywliniiprostej,awliniibocznejwstopniuokreślonym
wart.40§1pkt3k.p.k.Wskazanaprzyczynawyłączeniapowstajerównieżwtedy,gdyudział
takiejosobywtakimcharakterzebyłograniczonydopostępowaniaincydentalnego126.
12.Przyczynawyłączeniaokreślonaw§1pkt4obejmujetrzyprzypadki,gdysędzia:byłświadkiem
czynu,októrysprawasiętoczy(byłświadkiemwznaczeniumaterialnym);wtejsamejspra-
122
Por.wyrokSNz15.11.2013r.,IIIKK227/13,LEXnr1403880.
123
PostanowienieSNz10.01.2002r.,IVKZ83/01,LEXnr559991.
124
WyrokSNz4.01.2011r.,SDI30/10,LEXnr1223732.
125
Por.postanowienieSN24.07.2019r.,VKS29/19,OSNKW2019/8,poz.49.
126
WyrokSNz4.08.2010r.,IIIKK40/10,OSNKW2010/10,poz.91.
HannaPaluszkiewicz
127
