Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Barczykowska,Kapitałspołecznyazjawiskapatologiispołecznejwwielkimmieście,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-869-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
Wstęp––
9
zakładówkarnych,acozatymidziewzrostkosztówutrzymaniaorazpostę-
pującadegradacjaosóbskazanych(B.Stańdo-Kawecka,2000,s.36–37).
Podobniejakwpozostałychkrajachpostkomunistycznych,głównymad-
resatemoczekiwańdotyczącychpoprawybezpieczeństwastająsięinstytucje
formalniedotegopowołane,takiejakpolicjaisądy;przyczymopiniapubliczna
oczekuje,żeichdziałaniabędązdecydowaneirepresyjne.Niebierzesiępod
uwagęoddziaływańprewencyjnych,uważającjezanieskuteczne.Jesttozjed-
nejstronyspowodowanepoczuciembezradności,azdrugiejprzyzwyczaje-
niem.Długaegzystencjawporządkumonocentrycznymskuteczniepozbawiła
Polakówpoczuciasprawstwa,odpowiedzialności,mocnonadwerężającwięzi
społeczne.WlatachsiedemdziesiątychStefanNowakopisałzjawisko„próżni
socjologicznej”,któreoznaczazamknięciesięludziwdwubiegunowymukła-
dzie:„dobrej”rodzinyi„złego”państwa(S.Nowak,1979,s.160).Istnienietej
polaryzacjizwiązanebyłozwyeliminowaniemzżyciaspołecznegocałejrzeszy
niezależnychorganizacjiistowarzyszeń.Kolektywnawizjaspołeczeństwanie
przewidywałarównieżznaczącejrolispołecznościlokalnych.Całkowitaodpo-
wiedzialnośćzafunkcjonowaniezarównopoziomumikro,jakimakrospoczy-
wałanabarkachcentralniesterowanegopaństwa.Stądteżdodzisiajdlawielu
Polakówpaństwojestpierwszymijedynympodmiotemodpowiedzialnymza
stanbezpieczeństwaobywateli.
Pomimoznaczącychzmianspołecznych,politycznych,gospodarczych
iinstytucjonalnych,zjakimimieliśmyimamydoczynieniaodkilkunastulat,
społecznościlokalnewciążniebiorąudziałuwdyskusjipoświęconejzmniej-
szaniuiprofilaktycezjawiskpatologiispołecznej.Wnioskizbadańkrymino-
logicznychpokazującychwyraźnie,żerewitalizacjabądźteżbudowanowych
mechanizmównieformalnejkontrolispołecznejwewspólnotachjestwstanie
ograniczyćpoczuciebezradnościilęku,atakżepomócrozwiązywaćistotne
problemyspołecznenieprzekładająsięnatraktowaniespołecznościlokal-
nychjakoznaczącychpodmiotówpolitykikryminalnej1.Jesttotymbardziej
niezrozumiałe,żebadaczedośćjednoznaczniewskazują,najpopularniejsza
ijednocześnienajbardziejdokuczliwapatologia,którejprzejawamikradzie-
że,włamania,aktywandalizmu,uszkodzeniarzeczyczyzakłóceniaporządku,
mazdecydowaniecharakterlokalny.Oznaczato,żesprawcamizwykleoso-
bywjakiśsposóbzwiązanezdanymterytorium(A.Kossowska,K.Krajewski,
1999,s.124).Równieżinneformypatologiizwiązanezfunkcjonowaniem
społecznościlokalnej,zjejumiejscowieniemterytorialnymorazposiadaną
infrastrukturą.Stądteżpostulat,bytakieproblemyrozwiązywaćuichźródła,
wykorzystującistniejącewspołecznościzasobykapitałuspołecznego.Jego
1ZaBarbarąStańdo-Kaweckąpolitykękryminalnąrozumiemjako„działalnośćpaństwaispołeczeń-
stwa,zmierzającądozapobieganiaizwalczaniaprzestępczości”(B.Stańdo-Kawecka,2000,s.34),
rozszerzająctedziałaniarównieżnainnerodzajepatologiispołecznej.