Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Barczykowska,Kapitałspołecznyazjawiskapatologiispołecznejwwielkimmieście,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-869-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
8––Wstęp
działania,adekwatnedozmienionychpotrzebiwarunków.Wieluludzi,pró-
bując„oswoić”rzeczywistość,zostajezmuszonychdoposzukiwaniaalterna-
tywnychsposobówdziałania.Wlicznychprzypadkachadaptacjadonowych
warunkówprzybierapostaćodwołującsiędotypologiiRobertaK.Mertona
innowacjilubwycofania(A.Siemaszko,1993,s.37–43).
Zjawiskapatologiispołecznejuwidaczniająsięszczególniewwielkim
mieście.Pozazmiennymiocharakterzemakrosprzyjajątemutakieczynniki,
jak:przewagagrupcelowychwstrukturze;dominacjawięzirzeczowychnad
naturalnymi,coskutkujepowierzchownościąstosunkówspołecznych;spadek
znaczeniarodzinyorazdewaluacjalubwręczzaniktradycyjnychautorytetów.
Zachowaniompatologicznymsprzyjarównieżbezosobowainierygorystyczna
kontrolaspołecznaobjawiającasięwdominacjipostawprzyzwalającychiizo-
lacyjnych,atakżeanonimowośćżyciaidziałań,brakpoczuciaprzynależności
dowspólnotylokalnejizwiązaneztymnikłepostawypatriotyzmulokalnego.
Warunkiżyciawwielkimmieścieprowadządokonwencjonalizacjisąsiedztwa,
prowokujązmianywobrębieżyciatowarzyskiego,którełączysięzprzyna-
leżnościązawodową,anieterytorialną.Mieszkańcydużychmiastcharakte-
ryzująsięotwartościąitolerancjąwobecodmiennościiinnowacyjnościoraz
racjonalizacjąmyślenia,coniesprzyjareakcjomnazachowaniaprzekraczające
normy.
Wwielkichskupiskachmiejskichmamyrównieżdoczynieniazdużąru-
chliwościąpionowąipoziomąmieszkańców,atakżezpostępującymzróżnico-
waniemzawodowymispołecznym,zczymzwiązanajestprzestrzennasegre-
gacjaludności.Rozrostwspółczesnychosiedlimiejskichgenerujestalerosnące
odległościmiędzymiejscemzamieszkaniaipracy,zmuszającmieszkańcówdo
nieustannegoprzemieszczaniasię.
WPolscepodobniejakwinnychkrajachpostkomunistycznychod
kilkunastulatborykamysięznarastającymiproblemamiprzestępczości
(zwłaszczadzieciimłodzieży,którastajesięcorazbrutalniejszaicorazbar-
dziejbezwzględna),uzależnień,jakrównieżniszczeniawłasnościpublicznej
iprywatnej.Wzrastapoczuciezagrożenia,coznajdujeodzwierciedleniewson-
dażachopiniipublicznej,któredonoszą,że70%Polakówzanajważniejsze
problemyspołeczneuważazwiększeniebezpieczeństwaizapewnieniespokoju
(J.Żebrowski,2001,s.56).
Poczuciezagrożenia,nieustanniewzmacnianeprzezgoniącezasensacją
ioglądalnościąmassmedia,skłanialudzidoszukaniacorazbardziejrepresyj-
nychformzabezpieczeniaiobrony.Wieluznichzanajskuteczniejszysposób
napoprawęstanubezpieczeństwauważadługoletniąiciężkąkarępozbawienia
wolności.DoświadczeniaStanówZjednoczonychjednoznaczniewskazują,że
takimodelpolitykikryminalnejraczejnieprzynosirezultatów.Działaniatego
typuniezmniejszajązjawiskpatologiispołecznejiniepodnosząpoczuciabez-
pieczeństwa.Ichskutkiemjestprzedewszystkimdramatyczneprzepełnienie