Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIII
JAKZARZĄDZAĆDUŻYMIPROJEKTAMI?
Wwydawnictwiez1931rokukorporacjachwaliłasię,żeprzedprzystą-
pieniemdojakichkolwiekpracnaplacubudowyDarchitekcidokładniewie-
dzieli,ilebelekijakiejdługości,anawetilenitówiśrubbędziepotrzeba.
Wiedzieli,ileEmpireStatebędziemiałookien,ilebędziepotrzebowało
blokówwapienia,jakichkształtówirozmiarów,iletonaluminiumistali
nierdzewnej,toncementu,tonzaprawymurarskiej.JeszczezanimEmpire
Statezaczęłopowstawać,zostałocałkowicieukończone–napapierze”14.
PierwszałychakoparkiparowejzagłębiłasięwgruntManhattanu
17marca1930roku.Nabudowieroiłosięodponadtrzechtysięcy
robotników,apraceszybkoposuwałysięnaprzód,przyczymnajpierw
wyrósłstalowyszkielet,adopieropóźniejobudowanowokółniego
pierwsząkondygnację.Potemdrugą,trzecią,czwartą.Gazetydonosiły
opostępachwewznoszeniuwieżowca,jakbytobyłmeczlokalnejdru-
żynybejsbolowejYankeeswfazieplay-o..
Wmiaręjakbudowlańcyzyskiwalidoświadczenieiusprawnialiprocesy,
postęppracnabierałtempa.Wciągutygodniadostawianotrzykolejnepiętra.
Cztery.Czteryipół.Nanajwyższychpartiachbudynkustawianojużjedno
piętrodziennie15,anawetwięcej.DKiedywchodziliśmypełnąparąnagłówną
wieżę”–wspominałpartnerLambaRichmondShreve–Dwszystkoskładało
namsięztakąprecyzją,żewpewnymokresiedostawiliśmyczternaścieipół
piętrawdziesięćdniroboczych:stal,beton,kamieńigotowe”16.Wtejepoce
zachwycanosięwydajnościąfabrykprodukującychsamochody,którymipro-
jektanciEmpireStatezainspirowalisiędotegostopnia,żewyobrażalisobie
swojąpracęjakopionowąlinięmontażową–ztąróżnicą,jakwyjaśniałShreve,
żeDliniamontażowasięprzesuwa”,podczasgdyichDgotowyprodukt
powstawałwjednymmiejscu”17.
14
EmpireStateInc.,TeEmpireState,PublicityAssociation,NewYork1931,s.21.
15
C.Willis,BuildingtheEmpireStateBuilding,Norton,NewYork1998,s.11–12.
16
J.Tauranac,TeEmpireStateBuilding:TeMakingofaLandmark,CornellUniversity
Press,Ithaca2014,s.204.
17
Tamże.
