Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁukaszBłaszczak
wznaczeniumaterialnoprawnym,botakiegobrak,wykazaćzaśmusigopowód18.Przy
tymstanowiskuinteresjawiłbysięjakowaruneksinequanonjakiejkolwiekmożliwości
podjęciadziałańprocesowych.Wprzypadkupowództwoświadczenieluboukształto-
waniebyłbytointeresuwidaczniającysięwroszczeniumaterialnoprawnym,ściśleznim
powiązany,zaśwodniesieniudopowództwoustalenieintereswiązałbysięzżądaniem
ustaleniapozytywnegobądźteżnegatywnego,nieznajdującegomimowszystkood-
zwierciedleniawroszczeniumaterialnoprawnym.
Założenie,żeprzedmiotemochronyjestzawszeinteresprawny19,byłobywłaściwe
ipożądanenawetzdzisiejszejperspektywy,niewątpliwiejednakwymagałobyinter-
wencjiustawodawcy,któryzkonstrukcjiinteresuprawnegomusiałbyuczynićwkażdym
wypadkuprzesłankęmaterialnoprawną,stanowiącąwarunekgeneralnyposzukiwania
ochronyprawnej.Obecniepojawiająsiędośćistotnetrudnościwtakiejkwalifikacji
itylkoniektórezpoglądów,raczejocharakterzejużhistorycznym,nawiązujądoowego
założenia20.Poglądytejednakwświetlepoczynionychponiżejrozważańwydająsięnie-
zwyklecenne.
Wujęciuhistorycznymrównieżwdoktrynieobcej(państwkręgugermań-
skiego)wskazywano,interesprawnywiążesięzpotrzebąprawną,przezconależy
identyfikowaćpojęcieinteresu(Rechtsschutzinteresse)zpojęciemochronyprawnej
(Rechtsschutzbedürfnis)21.Podkreślano,żeinteresprawnytworzypodstawężądania
ochronyprawnejwformiewyroku22.Koncepcjazakładającapowiązaniainteresupraw-
negozochronąprawnąnawiązujezoczywistychwzględówdoprzedmiotuowejochrony,
którymzawszejestinteresprawny23.Azatem,gdyprzedmiotemjestroszczeniewzna-
czeniumaterialnoprawnym,wtedyzawszeistniejeinteresprawnypowoda,któryprawo
materialnechronipoprzezstworzenieroszczenia,apowódprzezwykazanietegorosz-
czeniawykazujeimpliciteinteresprawny24.Prostszepodejściewtymwzględziezaprezen-
towałW.Werhanowski,stwierdzając,ninteresprawnypolegaprzyskargachoświad-
czenieiskargachowyrokkonstytutywnynanaruszeniu,przyskargachzaśoustalenie,
nazagrożeniusferyprawnej.Interesprawnyjestinnyprzykażdymzeznanychnam
trzechrodzajówskarg”25.
1.5.Obecniewydajesięutrwalonestanowisko,wmyślktóregointeresprawnyjest
kategoriąobiektywną,tj.musiistniećrzeczywiście,orazsubiektywną,tj.istniejącąwod-
czuciudanegopodmiotuipoleganarzeczywistejpotrzebieochronyprawnej26.Takicha-
rakterinteresuprawnegozawierasięjużzresztąwokreśleniunprawny”istanowisamą
18H.Trammer,Następcza…,s.13(przypisnr1);zob.takżeP.Calamandrei,Względnycharakter
pojęciaskargi,PPC1939,nr1–2,s.10i11;W.Werhanowski,Zmianaskargiwaustriackimprocesie
cywilnym,Lwów1911,s.26.
19Zob.T.Rowiński,Interes…,s.9.
20Zob.J.Zajkowski,Wstęp…,s.78;W.Werhanowski,Znaczenie…,s.9in.
21Por.P.Osowy,Powództwooświadczenie,s.344;takżeP.Grzegorczyk,Immunitet…,s.310
i311.
22Por.W.Werhanowski,Zmiana…,s.26.
23Por.takżeW.Siedlecki,Istotaprocesucywilnegozpunktuwidzeniainteresówpaństwaijed-
nostki,PiP1947,nr7–8,s.51.
24Por.A.Szpunar,Nadużycieprawapodmiotowego,Kraków1947,s.74;H.Trammer,Na-
stępcza…,s.13;P.Osowy,Powództwaoukształtowanie…,s.103.
25W.Werhanowski,Zmiana…,s.26.
26Por.T.Rowiński,Interes…,s.22;E.Warzocha,Ustalenie…,s.48;W.Broniewicz,Interes…,s.138.
38