Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁukaszBłaszczak
Ustawodawcaniedefiniujepojęciainteresuprawnego,pozostawiającjegowy-
jaśnienienauceijudykaturze.Obecnieinteresprawnyworzecznictwiekoncentruje
sięprzedewszystkimnadopuszczalnościpowództwazart.189k.p.c.czyteżinter-
wencjiubocznej,niemniejSądNajwyższyjeszczewewcześniejszymokresiekilka-
krotniepodkreślałkoniecznośćistnieniainteresuprawnegowposzukiwaniuochrony
sądowej3,zakładającmożliwośćprzypisaniainteresowiprawnemupostaciwarunku
generalnego.
1.2.Naproblematycznośćtegozagadnieniadoktrynazwracauwagęjużoddawna,
wskazującprzytymnaróżneujęciainteresuprawnego.Interessamwsobiewiążesię
zpotrzebąbraniaudziału,zajmowaniasięczymśczyteżbyciaobecnym.Pojęcieinteresu
jestszerszeodpojęciainteresuprawnego,abywaczęstoużywanewpołączeniuzróż-
nymiokreśleniami,takimijak:ngospodarczy”,nemocjonalny”4,nmoralny”,nfaktyczny”,
jakrównieżsamodzielnie,itowróżnychodległychodsiebieznaczeniach5.Interesna-
leżyprzytymoceniaćwkategoriachpotrzeby,ainteresprawnywkategoriachpotrzeby
prawnej.Niekiedydokonujesięwyraźnegowtymwzględzierozróżnienia,podnosząc,
potrzebatymróżnisięodinteresu,żemacharakterobiektywny,podczasgdysamin-
teresjestsubiektywnymdoznaniemdanegopodmiotu6.Wieloznacznośćpojęciainteresu
nieczyniwtymwzględzieżadnychułatwień,acogorszaprowadzidotego,żetermin
tenprzenikadoróżnychdziedzinimożebyćwsposóbodmiennyoceniany7.Użyciego
jakopojęciaogólnegooznaczadużąliczbęróżnychdesygnatówiztegoteżwzględunie
jestprzydatnedlarozważańprawniczych8.
Wprzypadkunaukprawnychintereswinienbyćzatemocenianyprzedewszystkim
wkategoriachnpotrzebyprawnej”bądźteżnkorzyściprawnej”,jakiejokreślonypod-
miotsięspodziewawnastępstwiepewnegofaktulubwjegobraku,faktuprawnie
relewantnego9.Przypisywanieinnegoznaczeniaterminowininteresprawny”może
doprowadzićdotzw.ekwiwokacji,czylibłędupolegającegonatym,żepewienzna-
turywieloznacznyterminużytywdanejwypowiedziwięcejniżrazmawkażdym
3Patrzm.in.uzasadnienieuchwałySNz17.12.1960r.,ICo24/60,OSNCK1961,nr3,
poz.62;wyrokSNz9.09.1963r.,IIPR596/62,OSNCP1964,nr9,poz.185;postanowienie
SNz11.01.1966r.,ICZ125/65,OSPiKA1967,nr3,poz.62;postanowienieSNz11.03.1966r.,
IICZ39/66,OSPiKA1968,nr4,poz.77,zodwołaniemsiędointeresuprawnegojakokategorii
ogólnejzob.takżeuzasadnienieuchwałySNz15.01.1997r.,IIICZP123/96,OSNC1997,nr5,
poz.48.
4Niekiedywdrodzewyjątkudopuszczasię,żenadinteresemprawnymmożegórowaćinteres
emocjonalny,comamiejsceprzykładowowsprawachouznaniezazmarłego,wktóryminteresmoże
wykazaćtakżeosobazwiązanastosunkiembliskości,por.J.Gudowski,w:T.Ereciński,J.Gudowski,
Kodekspostępowaniacywilnego.Komentarz.Postępowanierozpoznawcze.Postępowaniezabezpieczające,
t.IV,red.T.Ereciński,Warszawa2016,s.54;takżezob.A.Bartoszewicz,Postępowanieouznanieza
zmarłegoistwierdzeniezgonu,Warszawa2007,s.115i116.
5Por.J.Klimkowicz,Interwencjaubocznawedługkodeksupostępowaniacywilnego,Warszawa
1972,s.48;S.Dalka,Sądowepostępowaniecywilne.Założeniaogólneiprocescywilny,Gdańsk1984,
s.153;J.Gudowski,w:T.Ereciński,J.Gudowski,Kodeks…,s.53.
6Por.W.Broniewicz,Normy,przesłankiizarzutyjurysdykcyjnewprocesiecywilnym,St.Pr.-Ek.
1969,t.II,s.65;tenże,Interesprawnyprzypowództwieozasądzenie,ZNUŁ1964,nr37,s.836.
7Por.J.Zajkowski,Wstęp…,s.2.
8Por.J.Klimkowicz,Interwencja…,s.49.
9S.Gołąb,Interwencjauboczna,Pal.1934,nr8,s.465.
36