Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prorogatioforiwpolskimpostępowaniucywilnymwybranezagadnienia
należydokompetencjisądówszczególnychlubinnychorganównazasadzieart.2§1i3
k.p.c.Podobniezakontrowersyjnąwypadauznaćmożliwośćpoddaniakompetencjisądu
szczególnegolubinnegoorganusprawynależącejdowłaściwościsądupowszechnego.
Niedopuszczalnośćzawarciaumowyprorogacyjnejtakiejtreścizdajesięwynikaćwprost
zwykładnijęzykowejart.46k.p.c.Przepistenstanowibowiem,żestronymogąpoddać
pewienspórtylkosądowi,którywedługustawyniejestwłaściwywięcacontrario
nigdyinnymorganomlubsądomszczególnym.Wydajesięponadto,doidentycznych
wnioskówprowadziwykładniasystemowaomawianegoprzepisu.Zostałonbowiem
umieszczonywśródnormtraktującychwyłącznieowłaściwościsądówpowszechnych
niesposóbzatemprzyjąć,jakobymiałregulowaćkwestiezwiązanezrozgraniczeniem
właściwościtychsądówodwłaściwościinnychorganówisądówszczególnych18.
Wuzupełnieniupowyższegowartoodnotować,żewdoktrynieprzyjmujesięzasad-
niczozgodnie,napodstawieprorogatioforiniesposóbdokonaćmodyfikacjiwzakresie
trybupostępowania19.Cowięcej,zgodnieztreściąprzepisuart.46§1zd.1k.p.c.
umowaprorogacyjnamadotyczyćnpoddaniasprawysądowipierwszejinstancji”.Nie
ulegazatemwzasadziekwestii,żewdrodzeprzedmiotowejumowystronyniemogą
zmieniaćtokuinstancji20.Inaczejrzeczujmując,wtreściprorogatioforiniesposób
ustalić,czydanysądmabyćpierwszączyteżdrugąinstancją.Niemożnarównieżpo-
stanowić,żedanysądbędziejednąijedynąinstancją,jeślidladanejkategoriisporu
przewidzianybędzietokinstancyjny21.
1.3.PROROGACJAPOZORNA
Prorogacjapozornacharakteryzujesięnatomiasttym,napodstawieumowypro-
rogacyjnejstronymogąograniczyćprawowyborupowodapomiędzykilkusądamiwłaś-
ciwymi(art.46§1zd.3k.p.c.)22.Chodzitutajprzedewszystkimoprzypadkiwłaści-
wościprzemiennej(art.32–371k.p.c.).Dodatkowonależałobyrównieżwziąćpoduwagę
sytuacje,wktórychuzasadnionajestwłaściwośćkilkusądów,albojeżelipowództwo
18Por.P.Osowy,Umowa…,s.453.
19K.Korzan,Postępowanienieprocesowe.Częśćogólna,Katowice1983,s.23;K.Korzan,Postępo-
wanienieprocesowe,Warszawa2004,s.30;J.Rodziewicz,w:Kodeks…,kom.doart.46k.p.c.,nb12.
20Zob.W.Siedlecki,Zarys…,s.82–83;J.Jodłowski,w:J.Jodłowski,Z.Resich,Postępo-
wanie…,s.178;J.Jodłowski,T.Misiuk-Jodłowska,w:J.Jodłowski,Z.Resich,J.Lapierre,T.Mi-
siuk-Jodłowska,Postępowanie…,s.150;J.Jodłowski,T.Misiuk-Jodłowska,w:J.Jodłowski,Z.Re-
sich,J.Lapierre,T.Misiuk-Jodłowska,K.Weitz,Postępowanie…,s.157;J.Rodziewicz,w:Kodeks…,
kom.doart.46k.p.c.,nb12;R.Flejszar,w:Kodeks…,kom.doart.46k.p.c.,nb2.
21nNieoznaczatojednak,żeumowaprorogacyjnaniemożewogólewywrzećwpływunawłaś-
ciwośćsąduwyższejinstancji.Przeciwnie,wywieragootyle,oilestronyustanowiłysądumowny
pierwszejinstancji,tośrodkiodwoławczeodjegoorzeczeńwinnyzostaćrozpoznaneprzezsądin-
stancjiwyższej,wktóregookręguznajdujesięsądumówiony,anieprzezsąd,wktóregookręgu
znajdujesięsądpierwszejinstancji,którypozaumowąbyłbydlasprawywłaściwy.Zatemograni-
czeniedopuszczalnościprorogatioforidosądupierwszejinstancjimatylkotoznaczenie,żestronom
niebędziewolnoprzenieśćpostępowanianaskutekzłożeniaśrodkówodwoławczychzsąduwyższej
instancjiprzełożonegonadsądem,rozpatrującymsprawęwpierwszejinstancji,dosąduwyższejin-
stancji,którynadsądemtymniejestprzełożony”(P.Osowy,Umowa…,s.452–453).Podobnie:
J.Korzonek,„Prorogatiofori”…,s.272–273.Por.teżR.Kulski,Umowy…,s.220.
22J.Rodziewicz,w:Kodeks…,kom.doart.46k.p.c.,nb2.
107