Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Wartośćwedługreprezentantówmerkantylizmu
35
Wielkawartośćrzeczypochodziodichużyteczności;aichwartośćjest
większalubmniejszanietylewstosunkudowięcejlubmniejcennych
lubprzynajmniejpotrzebnychużytków,ilewstosunkudoichwiększej
lubmniejszejilości,wporównaniuzichpopytem.Przykładowo:woda
mawielkąużyteczność,leczmałąwartość,gdyżilośćwodyjestznacznie
większaniżpopytnanią.Diamentymająmałąużyteczność,amimoto
wielkąwartość,ponieważpopytnanieznacznieprzewyższaliczbęistnie-
jącychdiamentów33.
Równieżwtraktaciept.MoneyandTradeConsidered,withaPro-
posalforSupplyingtheNationwithMoney(Rozważanianadpieniądzem
ihandlemwrazzprojektemzaopatrzenianaroduwpieniądz,1705)
J.Lawpodejmowałzagadnieniawartości.Podałonwwątpliwośćza-
sadnośćistnieniasystemupieniądzakruszcowego,proponującjedno-
cześniewprowadzeniepieniądzapapierowego.Dostrzegałjednakzna-
czeniestałejwartościpieniądzazuwaginapełnionąfunkcjęmiernika
wartościwszystkichdóbr34.
RichardCantillon35napisałw1725r.książkępt.Essaisurlanature
ducommerceengénéral(Ogólnerozważanianadnaturalnymiprawa-
mihandlu),którazostaławydanadopierow1755r.,pojegośmierci.
Wprowadzenienowejterminologiiorazteoriiobiegugospodarczego,
atakżewyjaśnieniemechanizmudziałaniaprawawartościorazzróż-
33Ibidem,s.465-466.Jeśliniezaznaczonoinaczej,przekładcytatówwpublika-
cjijestmojegoautorstwa.
34Zob.J.Law,MoneyandTradeConsidered:withaProposalforSupplyingtheNa-
tionwithMoney,PrintedandSoldbyR.&a.Foulis,Glasgow1750,s.4in.
35RichardCantillonbyłirlandzko-angielskimbankieremikupcem.Urodziłsię
wIrlandiiok.lat1680-1697.PoupadkudynastiiStuartówrodzinawyemigrowałado
Francji.Od1717r.prowadziłbankwParyżu.Pomnożonymajątekzespekulacjisyste-
muJ.LawaprzeniósłdoantwerpiiiLondynu.PoodbyciupodróżypoEuropieosie-
dliłsięwLondynie.W1725r.napisałksiążkępt.Essaisurlanatureducommerceen
général(Ogólnerozważanianadnaturalnymiprawamihandlu),którazostaławydana
w1755r.Wnocyz14na15maja1734r.zostałzamordowanyprzezzwolnionegoze
służbysłużącego.Dlazatarciaśladówzbrodnisłużącypodpaliłdom.Spłonęłyrękopisy
imateriały.FrancuskirękopisOgólnychrozważańocalałuVictoradeMirabeau,dzięki
czemuksiążkazostałaopublikowana,najpierwwjęzykufrancuskim,apóźniejprze-
łożonanaangielski.
