Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Greckieirzymskiedyskusjefilozoficznedotycząceideiiwartości
29
zdawaniesobiesprawyzbrakumądrości.Dlategopowie:Wiem,żenic
niewiem!Sokratesbowiemzdawałsobiesprawęztego,żeimktośjest
mądrzejszy,tymlepiejwieotymjakmałowieijakdużomusisięuczyć.
Dlategonależyzapamiętać,żenajmądrzejszyjestten,którywie,żenie
wie.Należyzapamiętać,żenajmądrzejszyjestten,którywie,czegoniewie
idążydowiedzy,żebymóczdawaćsobiesprawęzwłasnychułomności,
zadawaćkolejnepytaniaiwtensposóbbudowaćwiedzę.Ztegowynika
wniosek,abysięstrzectakichludzi,którzysądzą,żezawszemająrację.
Mądrośćzatemjeststanemwiedzyowłasnejniewiedzy.Copotwierdzają
fragmentyobronySokratesa,wktórychSokratesstwierdza,żenicniepo-
znał,gdychodziomądrość,żecelemjegomisjijestodsłanianieudawanej
mądrościiniewiedzy.Niebyćmądrymtotyle,coudawać,żesięwieto,
czegosięniewieorazkiedymówisięosobie,iżjestsięmądrym.Sokrates
używaokreśleniaepistemeisophia,mówiącowiedzyimądrości.Episteme
uSokratesaoznacza,żefilozofposzukiwałwiedzypewnej,awiedzapew-
natonicinnegojakwiedzaprzyrodnicza,fizykalna.Umiejętnośćmędrca
polegałanauzupełnianiuwiedzyprzyrodniczejwiedząduchową.Jednak
Sokrateszdawałsobiesprawęztego,żeczłowiekniejestwstanieposiąść
całkowitejwiedzy,botaprzynależywyłączniebogom.Wzwiązkuztym
szukającszczęściaipowodzeniawżyciu,człowiekwłaściwiewfilozofii
Sokratesanieosiąganigdymądrości.MądrośćdlaSokratesastanowiwar-
tośćżycia,jeślibrakwniejrefleksjipoznawczej,toczłowiekopierasięna
fałszywychprzekonaniachobarczonychbrakiemwiedzy.Atenbrakmówi
otym,żeczłowiekwypełniaswojeżycieniegodnie.Żyjepozażyciemcno-
tą,czyliniewypełniasiebiejakoczłowiekbudującyduchowośćwłasnej
duszy.Poprzezwiedzęimądrośćczłowiekdopełniawłasnąduchowość,
którajestmądrością.MądrośćdlaSokratesastanowiowartościżycia.Je-
ślibrakwnimrefleksjipoznawczej,filozoficznejtoczłowiekżyjenafał-
szywychwartościach,właściwienieżyje,bonieprzejawiatroskioduszę,
którastanowijejobowiązek.Wtensposóbpokazuje,żeczłowiekniema
sformułowanejdefinicji,czymjestdobrowjegożyciu.
Powiedziałem,żeSokratesteższukałspołecznejdefinicjimądrości.
Natejpodstawiemożemypowiedzieć,żeSokratesainteresowałopojęcie
mądrościwyrastającejzespołecznejnaturydobra.Zatemto,czegoszuka
wdialoguzobywatelamiAten,towiedzaetyczna,którejposiadaniema
stanowićwskaźnikmądrości.ŻadenzrozmówcówSokratesaniejestwsta-
niewyjaśnićpojęć,doktórychodwoływałsięfilozof.Spróbujmyjednak
zdefiniowaćiopisać,czymjestmądrośćwedługSokratesa.Napodstawie
