Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
R.A.PodgórskiIdeeiwartościweuropejskimdziedzictwieaksjologicznym
innegoijeszczepiękniejszegoodnich,będzieszuważałsłusznie.Awiedzę
iprawdę-podobniejaktamświatłoiwidzeniezacośdosłońcapodobnego
uważaćjestrzeczsłuszna,aleuważaćichzasamosłońcenienależy-tak
itusłuszniejestuważaćtedwierzeczyzapodobnedoDobra,alezaDobro
samouważaćktórąkolwiekznichniejestsłuszne-Dobronależystawiaćod
nichjeszczewyżej.Takwięciprzedmiotempoznanianietylkopoznawalność
dziękiDobruprzysługuje,alerównieżistnienieorazistotaodniegopocho-
dzi,chociażDobrotoniejestistota,tylkocośponadwszelkąistotę-coś
wyższegoimocniejszegoowiele(Platon)16.
MądrośćjakowartośćwedługSokratesa
ZaczynamswojerozważaniaomądrościfilozofiiSokratesa.Dlaczego?Uj-
mujęSokratesa,ponieważjesttonajwybitniejszyprzedstawicielantycznej
Grecji.Oczywiściemożnamiećdużowątpliwościdomojegostwierdzenia,
ponieważjednibędąuważalizanajwiększegofilozofaPlatona,inninato-
miastbędąodwoływalisiędoArystotelesa.Trzebajednakzaznaczyć,że
mówiącoSokratesie,mówimyofilozofie,któryprzezwiekizostałwyide-
alizowany,zdeformowany,ajegomyśliprzekształcone.ZdaniemPlatona
iKsenofontatakiobrazwyłaniasięzhistoriozofii.Sokratesgłosiłmądrość
życiową,którąwypełniałtreściąadekwatnądowymawianychsłów.Głosił
mądrość,któraporuszanabyłanietylkointelektualnie,alerównieżuczu-
ciowo.MądrośćprzyjmujewwypowiedziachSokratesaenigmatycznesfor-
mułowaniaprzystwierdzeniunwiem,żenicniewiem”.Niechcenauczać.
Chceprzekazywaćtreści,którebynajmniejniewychodzązjegomądrości,
doktórychsięodwoływał.
Jeżeliwczytamysięwdialogisokratejskie,wktórychpodejmowana
jestproblematykamądrości,naszczególnąuwagęzasługujeObronaSo-
kratesa.Wniejtomożemyodnaleźćwykładnięmądrościzarównowsen-
siedefinicyjnym,jakikulturowo-historycznym.Wdialogutymlozof
opisujesytuację,wktórejChejrefontpytawyroczniędelficką:czyistnieje
ktośmądrzejszyodSokratesa?Usłyszałodpowiedź,żeSokratesjestnaj-
mądrzejszymzludzi.Tazaskakującawypowiedźwyrocznidelfickiejstaje
siępowodem,dlaktóregoSokratespostanawiasprawdzićspołecznądefi-
nicjęmądrości.Dochodziondowniosku,żemądrośćtopokorne,skromne
16Niemczuk,Filozofiadobraprzedpowstaniem…,dz.cyt.,s.30-37.