Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
OdThotmesadoSzeszonqa(XV-Xw.)...
Pismo.Twórczośćpisarskaregionu,zanimdoczekałasięwłasnegowyna-
lazku,jakimokazałsięalfabet,pozostawałapodwpływemtradycjiegipskiej
imezopotamskiej.Oddziaływaniepismahieroglificznego,acozatymidzie
literaturyegipskiej,orazpismaklinowego,służącegodozapisum.in.języ-
kówsumeryjskiegoiakadyjskiego,wdziejachSyro-Palestynystanowiłozja-
wiskociągłe.Wpływyobusystemówpismaorazzwiązanychznimipraktyk
pisarskichitwórczościliterackiejobecnesąwyraźniewIIiwItysiącl.
WUgaritwXIViXIIIw.stosowanolokalnąwersjępismaalfabetycznego:
składałosięonoz30znaków,aichgraficznaformaczerpaławyraźnieztra-
dycjipismaklinowego.DWynalazek”alfabetu,czylisystemuznakówodpo-
wiadającychpojedynczymgłoskom,trudnyjestdodokładnegodatowania
ilokalizacji.Zpewnościąugaryckaodmianaalfabetupowstałanaobszarze
zdominowanymkulturowoprzezpismoklinowe,stądjejgraficznaforma.
Napołudniu,gdzieprzeważaływpływyegipskie,powstałzkoleialfabet,któ-
regoznakinawiązywałykształtemdoideogramówhieroglificznych.Najstar-
szyznanyobecniezabytektakiegopismapochodzizWadiel-HolnaPustyni
ZachodniejwEgipcie(XVIIIw.).Tensamtyppisma,określanegojakoproto-
kananejskie,pojawiasięwnapisachzeświątyniegipskiejboginiHathorwSera-
bitel-Chadim,położonymnapółwyspieSynaj,gdzieEgipcjanieeksploatowali
kopalnieturkusu(XVw.).Pismoprotokananejskieewoluowało.Zapewnepod
koniecXIw.przybrałoformęrozwiniętegoalfabetufenickiego,składającegosię
z22znaków.GraficznewariantyformlitertegoalfabetuzaświadczonewXII-
-IXw.orazsporadyczneprzypadkikontynuowaniaugaryckiegotypualfabetu
(przezużycieznakówopartychnaklinach)dowodząwielościośrodków,które
rozwijałyposwojemuumiejętnośćstosowaniaalfabetu.
’
B
G
D
H
W
Z
T
Y
K
L
M
N
P
S
Q
R
Š
T
S
H
‘
Alfabetpismaprotokananejskiego
NaterenieSyro-Palestyny-będącejobszaremstyku,aleiciągłegooddzia-
ływaniaMezopotamii,AnatoliiiEgiptu-znajdujemyrównieżlicznezabytki
