Historia polskiej myśli psychologicznej

Teresa Rzepa, Bartłomiej Dobroczyński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-20468-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

498

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Rzepa, Teresa; Dobroczyński, Bartłomiej. Historia polskiej myśli psychologicznej. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019, 498 s. ISBN 978-83-01-20468-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Rzepa, T.

A1 Dobroczyński, B.

T1 Historia polskiej myśli psychologicznej

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-01-20468-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 205281, author = "Rzepa, Teresa and Dobroczyński, Bartłomiej", editor = "", title = "Historia polskiej myśli psychologicznej", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-20468-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Rzepa, Teresa

AU - Dobroczyński, Bartłomiej

ED -

TI - Historia polskiej myśli psychologicznej

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-01-20468-6

ER -

Netografia (standard APA):

Rzepa, Teresa; Dobroczyński, Bartłomiej. Historia polskiej myśli psychologicznej [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019 [dostęp: 04 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-polskiej-mysli-psychologicznej-teresa-rzepa-bartlomiej-205281.

historia psychologii, polska myśl psychologiczna

Studiowanie dokonań wybitnych psychologów przybliża do odpowiedzi na fundamentalne pytania: kim tak naprawdę jesteśmy i jaki sens ma nasza egzystencja. Wszak psychologia jest jedną z kilku najważniejszych dziedzin, które od dawna poszukują odpowie...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-20468-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

498

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp10
Rozdział 1. Narodziny polskiej refleksji psychologicznej22
1.1. Łacińskie początki polskiej myśli psychologicznej23
1.2. U źródeł rodzimej literatury psychologicznej25
1.3. Narodziny polskiej terminologii psychologicznej34
Rozdział 2. Zapowiedź psychologii jako odrębnej nauki empirycznej 40
2.1. Próba psychologii pierwszoosobowej według Józefa Kalasantego Szaniawskiego41
2.2. Psychofizjologia oraz psychologia rozwojowo‑wychowawcza według Jędrzeja Śniadeckiego46
2.3. Rozważny wywód sił i działań umysłowych w ujęciu Jana Śniadeckiego50
2.4. Między typologią a paleontologią umysłu: Michała Wiszniewskiego Charaktery rozumów ludzkich51
2.5. Początki psychopatologii57
2.5.1. Jana Jonstona i Ludwika Perzyny opisanie chorób psychicznych58
2.5.2. O „psychicznej” metodzie leczenia – projekt psychoterapii według Józefa Jakubowskiego65
2.5.3. Bartłomiej Frydrych i Klemens Maleszewski – pionierzy współczesnej psychopatologii72
2.5.4. Czy powodem cierpienia chorego jest ciało czy „grzeszna dusza”?79
2.6. Polscy prekursorzy myśli transpersonalnej86
Rozdział 3. Pierwsze projekty uprawiania psychologii naukowej oraz początki naturalizacji umysłu92
3.1. Józefa Kremera pionierski projekt uprawiania psychologii naukowej93
3.2. Zarys psychologii empirycznej według Mikołaja Lipińskiego97
3.3. Początki naturalizacji umysłu w dziełach Wiktora Feliksa Szokalskiego99
3.4. Jak należy badać duszę? Julian Ochorowicz o metodzie badań psychologicznych104
3.5. Kolejne etapy unaukowiania psychologii – fizjologia i medycyna110
Rozdział 4. Pierwsze ośrodki psychologii naukowej114
4.1. Władysław Heinrich: prekursor behawioryzmu i założyciel pierwszej pracowni psychologii eksperymentalnej122
4.2. Edward Abramowski: od badań nad pamięcią do metafizyki doświadczalnej137
4.3. Kazimierz Twardowski i początki psychologii w Uniwersytecie Lwowskim153
4.4. Działania organizacyjne: zjazdy, czasopisma i Polskie Towarzystwo Psychologiczne167
4.4.1. Zjazdy168
4.4.2. Czasopisma naukowe174
4.4.3. Polskie Towarzystwo Psychologiczne182
Rozdział 5. Rozkwit psychologii w murach uniwersyteckich192
5.1. Psychologiczna Szkoła Lwowska194
5.1.1. Pierwszy okres: 1898/1899–1901196
5.1.2. Drugi okres: 1902–1919205
5.1.3. Trzeci okres: 1920–1939214
5.2. Psychologia na Uniwersytecie Jagiellońskim220
5.3. Psychologia ogólna i wychowawcza na Uniwersytecie Warszawskim231
5.3.1. Władysław Witwicki i dostojna psychologia uniwersytecka232
5.3.2. Stefan Baley i próby upraktycznienia psychologii241
5.4. Stefan Błachowski i początki psychologii klinicznej na Uniwersytecie Poznańskim248
5.5. Nieśmiałe przymiarki do psychologii w Wilnie257
Rozdział 6. Psychologia wykracza poza uniwersytety 266
6.1. Początki praktyki psychologicznej w Polsce i jej prekursorzy272
6.2. Rozwój psychologii stosowanej w okresie międzywojennym282
6.2.1. Nurt pedologiczny w psychologii stosowanej: w centrum zainteresowań – młode pokolenie i testy293
6.2.2. Nurt psychotechniczny: w centrum zainteresowań – człowiek pracy315
6.2.3. Próby stosowania psychologii w innych dziedzinach życia: w centrum zainteresowań zaburzenia i choroby psychiczne oraz przestępczość324
6.3. Geneza i dzieje ruchu eugenicznego338
6.3.1. Losy polskiej ustawy eugenicznej342
6.3.2. Polskie Towarzystwo Eugeniczne i udział psychologów w popularyzacji eugeniki349
Rozdział 7. Dzieje psychoanalizy w Polsce360
7.1. Geneza polskiej psychoanalizy364
7.2. Początki psychoanalizy na ziemiach polskich369
7.2.1. Psychoanaliza na zjazdach. Pierwsze publikacje poświęcone psychoanalizie370
7.2.2. Najważniejsi popularyzatorzy freudyzmu przed pierwszą wojną światową376
7.3. Psychoanaliza w dwudziestoleciu międzywojennym383
7.3.1. Adam Wizel i Maurycy Bornsztajn: nestorzy polskiej psychoanalizy387
7.3.2. Roman Markuszewicz, Gustaw Bychowski i Jan Nelken: ryginalne ścieżki polskiej psychoanalizy392
7.3.3. Psychiatrzy, neurolodzy i pedagodzy o orientacji psychoanalitycznej404
7.3.4. Psychologowie wobec psychoanalizy412
7.3.5. Krytyka psychoanalizy415
7.4. Miejsce psychoanalizy w polskiej myśli psychologicznej422
Zakończenie428
Bibliografia440
Prekursorzy i twórcy polskiej psychologii oraz osoby ich wspierające478
Indeks nazwisk483
Źródła fotografii495
O Autorach497

1.3.Narodzinypolskiejterminologiipsychologicznej

Jednakżezanimkategoriaświadomościzdobyłasobiepierwszeństwo

jakopodstawowyterminpsychologicznywzakresieproblematykisa-

mokontroliisamopoznania,wrodzimejmyślipsychologicznejbyłyroz-

powszechnionejeszczeinnebliskoznacznepojęcia,amianowicieUwie-

dzenie”,Ubaczenie”,Usumienie”(toostatnierozkładanejakoUumienie

siebie”)orazUuznanie”.PrzywoływanyjużzatemJaroński(1812,s.VII)

piszewodniesieniudoniemieckiegopojęciaBewusstsein,żechociaż

innyautortłumaczyjejakoconscientia,Ujajednakniesumieniemale

wiedzeniemtonazwałem”.Bardzopodobneujęciepojawiasięwksiąż-

ceDowgirda(1828,s.90),któryzauważa,iżto,coﬁlozofowiewNiem-

czechnazwaliBewusstsein,UmyPolacynazwaćmożemywiedzeniem”.

DowgirdposługujesięteżinteresującymterminemnaokreślenieUpo-

jętnościwewnętrznej”.Terminten–Usamoznawstwo”–jestzapewne

efektemprzekładuniemieckiegopojęciaSelbstbewusstsein.

Kolejneprzykładykategoriiwiążącychsiębezpośredniozsamowie-

dzątoUbaczenie”i/lubUbaczność”.Spotkaćjemożnawpolskimpiśmien-

nictwiepsychologicznymjużnapoczątkuXVIIwieku(np.uPetrycego).

Przeczytański(1816,s.5)odróżniauwagęzwróconąUnasiebie”oduwagi

skierowanejnaUrzeczobcą”inazywatępierwsząUnamysłemczylibacz-

nością(reﬂexio)”.Traktujejąjednakjakocechęwyłącznieludzką,awięc

świadomośćlubsamoświadomość(anietylkouwagę),stwierdzabowiem,

iżjejUwbydlętachniewidzimy”(tamże,s.23).

OstatniprzykładodnosisiędokategoriiUsumienie”ipochodzizpracy

JanaŚniadeckiego(1822).Piszącosile,dziękiktórejpoprzezUaktumy-

słu”możemyUprzeświadczyćsię”otym,cosięUwnasdzieje”,autor

nazywająUpoczuwaniemsię,przekonaniemwewnętrznym,umieniem

siebieczylisumieniem(conscientia)”(tamże,s.200–201).

Wprzywołanychfragmentach–orazwinnychpracachztamtegookre-

su–zwracauwagębogactwosynonimicznychibliskoznacznychokreśleń

naoznaczenieUświadomości”iUsamoświadomości”.ObokUwiedzenia”,

Ubaczenia”iUsumienia”(rozumianegopoznawczo,anieaksjologicznie,

jakoUs-umienie”,czyliUumieniesiebie”),mamyjeszczeUsamoznaw-

stwo”,Upoczuwaniesię”,Uprzekonaniewewnętrzne”,Usamopoznanie

siebiesamego”,Usamo-wiedzę”,Uprzeświadczenieosobie”,Uzmysłwe-

wnętrzny”iUuznanie”.WliteraturzezpierwszejpołowyXIXwiekuta-

kichokreśleńbyłoznaczniewięcej,np.:Upodlegającyuznaniu”(możliwy

Brak wyników

Historia polskiej myśli psychologicznej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra