Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozwójmyśliorganizacyjnejdokońcaXIXwieku
13
profesoremetyki,Smithprowadziłtakżewykładyzteoriiprawa.Wjegoujęciu
prawoznawstwoobejmowałom.in.badanieprocesówhandlowych,rolnictwa
orazprodukcjiprzemysłowejimiałosłużyćregulowaniuprocesówrynkowych.
Wjegopoglądachmożnadostrzecwpływ,prowadzącegowGlasgowwlatach30.
XVIIIwiekuwykłady,FrancisaHutchesona,współtwórcykoncepcjiutylitary-
zmu.Dowodziłon,żeczynieniedobrajestdlaczłowiekarzecząnaturalną,nie
tylkowobecsiebie,aleiwobecinnych.Sprzyjanieszczęściuinnychczłonków
społeczeństwamazatemcharakternaturalnyijestmoralnąpodstawąutylitary-
zmu.WswoichwykładachSmithpoddawałkrytycemerkantylistycznąpolitykę
państwa.Wykorzystywałczteroetapowąteorięekonomicznegorozwoju,zgodnie
zktórąhistorialudzkościobejmujeczteryepokiróżniącesięsposobempozyski-
waniadóbrniezbędnychdlaprzetrwanialudzi:łowiectwo,hodowla,uprawaroli
iwymianatowarowa.PobytSmithaweFrancjipozwoliłmunadyskusjeopro-
blemachekonomikizfizjokratami.Reprezentancitejfrancuskiejszkołyekono-
micznejtwierdzili,żerolnictwostanowijedynysektorgospodarki,wktórym
wytwarzanyjestnczystyprodukt”
,iżeregulacjepaństwoweżyciagospodarczego
powinnybyćmożliwieminimalne.Smithstaranniezbierałzróżnychźródeł
informacje,któremógłbywykorzystaćwswoichbadaniachnadwspółczesną
mugospodarką.PełnytytułjegoopusmagnumtoAninquiryintothenature
andcausesofthewealthofnations,cowyraźniewskazuje,żegłównymcelem
jegobadańbyłaanalizanaturyekonomicznegowzrostu(Smith,1776/2014).
WyjściowymstwierdzeniemSmithabyłateza,żedobrobytwpaństwieocenia
sięstosunkiemwielkościwytworzonejprodukcjidoliczbyludności.Smith
dostrzegałźródławzrostugospodarczegownmistrzostwie,wprawieizdrowym
rozsądkusiłyroboczej”
,atakże,choćwmniejszymstopniu,wwielkościrelacji
pracyprodukcyjnejinieprodukcyjnej.Dowodził,żenczynnikludzki”prowa-
dzącydorozwojugospodarkizawierasięwnchęcipoprawywarunkówżycia
jednostki”prowadzącejdowzrostuoszczędności.Tezkoleisąinwestowane
wceluutworzeniazasobówpodstawowegokapitałuzapewniającegomożliwości
zatrudnieniasiłyroboczejipodziałupracy.Podziałpracywjegoujęciustanowił
podstawowąkonsekwencjęnujawnianiasięskłonnościczłowiekadowymiany
towarowej,barteruiwymianyjednejrzeczynainną”
.
Analizującpracęjakoczynnikprodukcjiorazjegojakościowecharaktery-
styki(mistrzostwo,zręczność,bystrośćrobotników),Smithwyodrębniłtrzy
podstawowecechy,którepowinienposiadaćmenedżer:porządek,gospodarność
iuwaga.JohnStuartMillwpracyZasadyekonomiipolitycznejdodałdotego
wykazudwieistotnecechy:uczciwośćizaangażowanie(Mill,1848/1965).Wiele
latpóźniejAlfredMarshallwpracyZasadyekonomikidoelementówkwalifikacji
menedżeradodałpewnośćsiebieizdolnośćdoszybkiegoreagowanianazmiany
otoczenia(Marshall,1880/1997).
