Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRAHISTORIALITWY
22
zdwuspadowymdachem.Podstawowymzajęciemtejludnościbyłowdalszymciągu
myślistwo,rybołówstwoorazzbieractwo.Podczaspolowańipołowurybwykorzy-
stywanobardziejzróżnicowaneilepiejwykonanenarzędzia;ludzienauczylisię
drążyćczółnazpnidrzew,splataćsznuryzłykalipowego,wiązaćsieci.Wosadach
hodowanotrzodęchlewnąibydło.BadaniaosadywŚwiętej,stan.6,dostarczyły
nowychinformacjinatematpoczątkówrolnictwanaLitwieuschyłkuśrodkowego
neolitu(ok.2600latp.n.e.).Naosadzie,pośródfragmentówceramikikulturynarw-
skiej,narzędzidrewnianychikościanych,odkrytorównieżtrzyręcznesochywy-
konanezociosanych,giętychgałęzijesionu.Mająone63,55i44cmdługości,
ociosanetrzonkiorazrylecowymiarach1766,5cm.Takąsochęciągnąłczłowiek.
Używanojejdoodwracaniaskib,adooranianieużytkówwykorzystywanokamienne,
wniewielkimstopniuobrobionemotyki.WŚwiętejzarejestrowanoroślinyzgatunku
prosowatychorazniecopszenicy.Zbożenajprawdopodobniejwyrywanorękoma,
młóconodrewnianymicepami,anastępniemiażdżonowdrewnianychmoździerzach.
ZdaniemR.Rimantiene
˙,któraprowadziłabadaniaarcheologicznenastanowisku
wŚwiętej,rolnicywtymokresieuprawialiwypalonąziemiębezodwracaniaskib.
Stałerolnictwożarowebyłoniepraktyczneiprawdopodobnieszybkozamienionoje
naprymitywnądwupolówkę(jednozpóljestuprawiane,adrugiewtymczasieleży
odłogiem).PotwierdzajątoodkrytenastanowiskuwŚwiętejchwasty,charakterys-
tycznedlanieużytków.
Osiadłytrybżyciaorazstałydostępdożywnościpozwoliłynawytworzenie
wysokiejkultury.NaLitwiepojawiłysięwtymczasiepierwszepracowniebursztynu
(osadawŚwiętej,stan.23),którezaopatrywaływozdobynawetmieszkańcówdzi-
siejszejFinlandiiiRosji.Obrobionybursztynwpostacipaciorkówiamuletów,
przedstawiającychludziizwierzęta,wymienianonakrzemień.Ozdobamizbursztynu
bylirównieżzainteresowaniUgrofinowie,którzywymienialigonawłasnewyroby
złupku.NaIIItysiącleciep.n.e.datowanesądwapokaźneskarbybursztynowe
odkrytewmiejscowościachJuodkrante
˙iPołąga.
DawniEuropejczycyczciliWładcę,PanaNatury.NaIVtysiącleciep.n.e.datowany
jestwysokinadwametrydrewnianysłupzeŚwiętej–wyobrażenieboginizwyrzeź-
bionąludzkątwarzą.Znalezionorównieżtrzylaskiobrzędowezwyrzeźbionągłówką
łosia.NawyspieDuonkalnisnajeziorzeBirżule,mniejwięcejwIIItysiącleciup.n.e.,
znajdowałosięmiejscekultuzobrzędowymogniskieminekropolią(zarejestrowano
czternaściepochówków).Wjednymzgrobówpochowanybyłkapłan,mężczyzna
wwieku25lat.Obokznajdowałsiępochówekkobiecy;obiejamywypełnionebyły
ochrą.Przygłowiekapłanaznaleziononaszyjnikzzębówłosiaidzika;oczy,usta,
nozdrzaiuszyzmarłegozakrytebyłyzębamizwierząt.Miejsceofiarnenawyspiena
jeziorzeBirżulemogłobyćwykorzystywanenawetprzezponad2000lat.
Danearcheologiczneiskąpymateriałantropologicznywskazują,żedawnimiesz-
kańcyLitwy,należącydokulturyniemeńskiejinarwskiej,bylizesobądośćblisko
spokrewnieni.
