Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
DorotaŻołądź-Strzelczyk
młodymchłopcompodczaspobytuwszkolelubpodróżyedukacyjnej.Ich
pochodzeniespołeczne,wykształcenie,doświadczeniebyłoróżne,podobnie
jakwprzypadkupierwszejgrupy.Wszyscyoniprzyczynilisiędokształto-
waniasięzawodunauczycielazjednejstrony,zdrugiejnatomiastprzypadła
imznaczącarolawkształtowaniuosobowościludziodgrywającychwRze-
czypospolitejszlacheckiejniekiedywiodącąrolę.Opiekunowiemłodych
ludzi,szczególnieci,którzytowarzyszyliimpodczaswojaży,przebywając
przezdługiczasrazemzeswoimiwychowankami,niewątpliwiekształto-
waliichumysłowość,oglądświata,relacjezinnymiludźmi.Ichstarania
ioddziaływanienamłodychludziwczasie,kiedykształtowałasięichoso-
bowość,byłyniewątpliwiejednązdrógprowadzącychdopowstawaniaelit
Rzeczypospolitejszlacheckiej.Stanowilioniważneogniwozarównojed-
nostkowych,wkontekścierodzinnym,jakistanowych,wkontekściespo-
łecznym,strategiiedukacyjnych.Uczestniczyliwwychowaniuikształceniu
kolejnychpokoleńmłodzieżyszlacheckiej,realizującojcowskieczyszerzej
rodzicielskie,alerównieżogólniejszefilozoficzno-pedagogicznezalecenia.
Doskonalezdawanosobiesprawę,jakważnajestosoba,którejpowie-
rzanoopiekęnaddzieckiem.PisałotymwtestamenciehetmanStanisław
Żółkiewski:nwielkaczęśćwychowaniaawszystkoniemalnainspektorze
należy.Jakiegoktochcemiećsyna,takiegomamudaćinspektora.Potrzeba
człowiekacnotliwego,bogobojnego,dobregorozsądku”1.Odpowiedzialni
rodzicestaralisięposzukaćkogoś,komumoglibyoddaćdziecko.Byłoto
zadanieniełatwe,corównieżpodkreślalipisarze.ErazmGlicznerpisał,że
rodzicepowinnizrozumiećiwziąćtopoduwagę,iżnrzeczdziwnąatrudną
sobiezaczną”.Przypomniał,jakieobowiązkiiodpowiedzialnośćnakładana
rodzicówchrzestdziecka,apodobnetrzebabraćpoduwagę,kiedyoddaje
sięsynapodopiekęobcychludzi2.SebastianPetrycyzPilznazalecał,aby
ojcieczewzględunato,iżnmawielenasięprace(staraćsięożonę,osługi,
omajętność),niemożetaksampilnowaćdziatek,przetomabyćdanydzie-
ciomdozorca,inspector,praeceptor,którybyichzawżdymiałnapieczy,
upominałwdobrychobyczajach,odwodziłodzłego,uczyłdobregoinauk”3.
1
S.Żółkiewski,Testament,[w:]PismaStanisławaŻółkiewskiegokanclerzakoronnego
ihetmanazjegopopiersiem,wyd.A.Bielowski,Lwów1861,s.171.
2
E.Gliczner,Książkiowychowaniudziecibarzodobre,pożyteczneipotrzebne,zktó-
rychrodzicykuwychowaniudzieciswychnaukędołożnąwyczerpnąćmogą,Kraków
1896,s.94.
3
S.PetrycyzPilzna,PrzydatkidoEkonomikiArystotelesowej,[w:]idem,Pismawy-
brane,t.2,oprac.W.Wąsik,Warszawa1956,s.37.
