Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekA.Cichocki
PolskamiędzyNiemcamiiRosją
PrzejmującyfilmAndrzejaWajdyKatyńrozpoczynascena,wktórejuciekający
przednadciągającymWehrmachtemtłumcywilizderzasięnamościezpły-
nącąwprzeciwnąstronęrzekąprzerażonychludziuciekającychprzedArmią
Czerwoną.Wybuchapanikaizamęt-doPolakówuciekającychwprzeciwne
stronywewrześniu1939rokudocierabeznadziejnośćichpołożenia.Wpadli
wśmiertelnąpułapkę,przedktórąstaralisięuchronićprzezbezmała200lat.
WciśnięcimiędzytotalitarneNiemcyitotalitarnąRosjęniemieliszansuciecz-
ki.Scenafilmu,pokazującauciekającychPolakówprzedśmiertelnymzagroże-
niemzZachodu,którzyspotykająPolakówuciekającychwodwrotnymkierun-
kuprzedśmiertelnymzagrożeniemzeWschodu,symbolizujebeznadziejność
geopolitycznegopołożeniaPolski.KwestiapołożeniaPolskijestproblemem,od
któregoniemadrogiucieczki,wlatachIIwojnyświatowejpostawiłaPolaków
wobecperspektywycałkowitejzagłady.PróbybalansowaniamiędzyZachodem
iWschodem,międzyNiemcamiiRosją,budowaniawłasnejniezależnejpozycji-
czytośrodkamimilitarnymi,czydrogądyplomacji-którestanowiątreśćpoli-
tykirządówIIRzeczpospolitej,zawiodłyinicjużniemogłouchronićPolaków
przedcałkowitąkatastrofą.
Obrazlosunarodupolskiegowciśniętegomiędzydwiepotęgi,NiemcyiRo-
sję,jesttaksilniewdrukowanywnaszązbiorowąświadomość,iżwsposóbza-
sadniczyokreślanaszespojrzenienasamychsiebie,nanaszemiejscewEuropie
orazmożliwescenariuszeprzyszłości.Jestwtymisporadozafatalizmu,jak
równieżpragnienia,bysięodniegouwolnić.ZtejperspektywywiekXXprzed-
stawiasię,dokładnietak,jakukazałtoAndrzejWajdawswoimfilmie,jako
pułapkabezwyjścia.Polacystalisięofiaramiobutotalitaryzmów.Czyjednak
takiewidzeniepolskiegolosuipolskiejhistorii,przezpryzmatdwóchwrogich
sił,geopolitycznegofatalizmujestdokońcaprawdziwe?CzywyczerpujeDpolski
problem”?
