Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie:WPolscezawszenajbardziejliczyłysięidee
17
śli.Jednakwielesięzmieniłowciąguostatnichpiętnastulat.Sameramypol-
skiejhistoriiwydająsięniepewne.NaróżnesposobyzarównoMikołajewski,jak
iLaskowskisugerują,żebyłobyczymśpożytecznymprzesunąćpolskąhistorię
zrameuropejskiegowschoduizachodudoglobalnychrampółnocyipołudnia.
Zpunktuwidzeniametodyhistorycznejtoprzekonująceiowocnepodejście,
alewciążjednakpsychicznageopolitykaWschoduiZachodu,opisanaprzezCi-
chockiego,dominujewdzisiejszejpolskiejmyśli.Gdywspółcześnipolscyle-
wicowiaktywiścipróbująmyślećglobalnie,czasemniesięgajądalejniżRosja,
którąportretująjakobastionprzeciwreakcyjnemuamerykańskiemuieuropej-
skiemuporządkowi.Gdyzkoleidzisiejsipolscyprawicowiaktywiścipróbują
myślećglobalnie,równieżniesięgajądalejniżRosja,którąuznajązatwierdzę,
opierającąsięrewolucyjnemuamerykańskiemuieuropejskiemuporządkowi.
Pókicojesttozjawiskomarginalne.
Jednakzważywszynato,żeWschódjestowielebardziejistotnywpolskiej
historiiintelektualnej,niżsięzazwyczajprzypuszcza,teeseje,razemwzięte,
zadająciekawepytanienatematprzyszłości.Jeżelihistoriamożebyćdlanas
przewodniczką,tomożemypomyśleć,żepolscymyśliciele,czującysięzdra-
dzeniprzezZachódlubbędącynimrozczarowani,mogąszukaćnatchnienia
naWschodzie.Wchwiliobecnej,gdyUniaEuropejska(UE)przechodzikry-
zysigdymłodszepokoleniaPolakówprzyjmująkorzyścipłynącezczłonko-
stwawtymgospodarczo-politycznymzwiązkuzaoczywistość,możliwościta-
kiegoobrotusprawnienależywykluczać.Polacysądziśtakprzyzwyczajeni
dopostrzeganiasiebiesamychjakoDEuropejczyków”,żepotencjałdlatakiej
zmianyjestmożeniedoceniany.KonserwatystaWielopolskipragnąłrosyjskiej
zemstynaobłudnymZachodzie,nacjonalistaDmowskistałpostronieRosji
przeciwkostraszliwemuZachodowi,asocjalistkaLuksemburgumiałamyśleć
jedyniewskaliImperiumRosyjskiego.DziśZwiązekRadzieckiprzeszedłdo
historii,aimperialnaRosjapowróciła.Jejrdzeniemideologicznymzdajesiębyć
rodzajprowincjonalnegonihilizmu,ajejpropagandaoferujecośdlakażdego,
ktomarzyodestrukcji.NaprzykładrosyjskicelrozmontowaniaUEpodoba
sięskrajnejprawicyiskrajnejlewicy,aczkolwiekzzupełnieinnychpowodów.
SkrajnejprawicyRosjaproponujerozbiórUkrainy,skrajnejlewicy-sprzeciw
wobecNATO.Chwila,wktórejrosyjskaideologiazachodniejDdekadencji”za-
cznierozprzestrzeniaćsiępozamarginesy,będziechwilą,wktórejsamaRo-
sjapowrócidopolskiejmyśli.Historiaideidowodzi,żedzisiejszeprzekonania
opierająsięczęstonaruchomychpiaskachiżehoryzontmożliwościjestszerszy,
niżsięwydaje.
(tłum.Jean-JacquesGranas)
