Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI-TeoriazamachustanuwświetleEtyki
albozmieniająprzekonaniaipozostają,alejużnarównychprawach.Tak
otoPlatonopisywałpowstałądemokrację:
Demokratównazywamarnotrawnymikutwami,ludźmibezczelnymi,bez-
wstydnymiinieuznającymipraw,wściekłymiiprzerażającymidrapieżnikami,
ulegającymikażdemukaprysowi,żyjącymiwyłączniedlaprzyjemnościlub
dlanikomuniepotrzebnychinieczystychcelów…Panowanienadsobąnazywają
brakiemrysówmęskich…umiarkowanieiładwwydatkachmalująprzekonująco
jakobrakkultury,brudneskąpstwo…wtakimpaństwienauczycielboisię
uczniówizaczynaimpochlebiać21.
CzytenopisniepasujedodzisiejszejcywilizacjiZachoduidotyczy
dużejczęścipolitykówzewszystkichorientacjipolitycznych?Czyjestto
demokratazniższychwarstw,czyteżdemokratapochodzącyzkonserwa-
tywnychkręgów,toichzachowaniasąpodobne,aróżnicezachodząjedy-
niewkwestiachdobregowychowaniaiestetyki.Aresztowaniesynabyłej
premierWielkiejBrytaniiwRPAzaciężkieprzestępstwa,skazaniebyłego
prezydentaFrancjizamalwersacjeinepotyzm,aresztowanieprezesaBanku
Centralnegoiinnepodobneprzypadkisącorazczęstsze.WeFrancjiargu-
mentujesię,żenicsięniestało,gdyżjestprawoiduchrewolucjinadalpło-
nie.Obrazwspółczesnegopolitykabudziuwiększościludziwdanympań-
stwieobrzydzenie,jesttobowiemzawodowieczmieniającypoglądyipartie
wzależnościodsytuacji.Jesttokameleon,częstoobrudnychrękach,bo
żadnapartianiemażadnychszansnautrzymaniesięzeskładekjejczłon-
ków,jeżelichcesięutrzymaćnapowierzchniżyciapolitycznego.Wobec
tegopartiesąfinansowanewsposóbnielegalnyiodwdzięczająsięlukra-
tywnymizamówieniamiorazposadami.Panujenepotyzmikorupcjana
niespotykanąskalę.Istniejąpoglądynaukowe,żepewneminimumkorupcji
możebyćtolerowane,aletylkodopewnegopoziomu.Wprowadzonysystem
lobbingujestnieczytelnyiwoczywistysposóbkorupcjogenny.
Platonnastępnieopisuje,wjakisposóbdemokracjaprzekształcasię
wtyranię,powołującsięnaosobisteprzeżyciazwiązanezpobytamina
dworzeDionizosaStarszego,jegonastępców:synaDionizosaiDiona,rów-
nieżtyranów.Dotyraniidochodzinajczęściejwwynikudziałalnościpopu-
larnegoprzywódcy,któryumiejętniewykorzystujeistniejącewdemokracji
antagonizmyklasowemiędzybogatymiabiednymi.Organizujeonswoich
21Platon,Państwo,dz.cyt.,s.67in.
