Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
jakiproblemowych,możnarozpoznaćiwyróżnićdwiemetodybadawcze,
atymsamymdwiepostacidyskursuofilozofiistarożytnej.Jednaspro-
wadzasięnajogólniejrzeczokreślającdoszukaniawtekstachiświadec-
twachdoksograficznychodpowiednikówpojęć,kategoriiiterminówwypra-
cowanychprzezpóźniejsząfilozofięsystematyczną(jakrobitochoćby–
jakopierwszy–Arystoteles,nakładającynamyślprzedplatońskąipla-
tońskąswojąsiatkępojęciową,jakJohannA.Eberhard,zagorzałyprze-
ciwnikKanta,pierwsihistorycyfilozofiistarożytnejzkręguHegla,np.
Zeller
27
,zkręgówneokantyzmumarburskiego,jakWindelband,czychoć-
byWładysławTatarkiewicz).Metodata,którąokreślaćbędęmianempo-
równawczejlubkontekstowej,pozwalapostrzegaćnajdawniejsząmyśl
greckąwaspekciesystemu,porządkujeją,aleprzezpryzmatwypracowa-
nychprzezfilozofiępóźniejsząpojęćikategorii.Metodadruga,którą
określammianemgenetycznejpoleganabadaniutekstówiświadectw
wkolejnościchronologicznej,bezuprzednioprzyjmowanychparauniwer-
salnychmodelipojęciowych,którezkoniecznościzawieraćmusząokre-
śloneocenywartościująceinarzucaćfilozofiistarożytnejpostaćokreślo-
negosystemu.Obszarembadańtakiejmetodysą,czyraczejpowinnybyć
nietylkotekstysensustrictofilozoficzne,leczcałapisanaspuściznaepoki,
wniejtobowiemodnaleźćmożnaujawnieniecałejsferyoddziaływańfilo-
zofii,jakteżipytania,naktórezkoleiodpowiadałafilozofia,wokreślonej
epocezrodzonaioddziaływująca.Metodatapozwalabadaćmyślgreckąw
ewolucjijejśrodkówwyrazu:Uodmitudologosu”,odrefleksjidosystemu,
wjejżmudnejdrodzedowypracowaniafilozoficznychjużpojęćikategorii,
pozwalarekonstruowaćprawdziweźródłafilozofiiZachodu,pozwala,jak
sądzęzbliżyćsiębardziejdopierwszychpostacigreckiegofilozofowania,
pozwalanapróbyustaleniapoczątkówfilozofiiijejźródeł,jakteżpozwala
zobaczyć,jaksięrozwijałaijaksięspełniaławżyciuikręgachswoich
oddziaływań
28
–pozwalazobaczyćto,coGadamerokreślamianem
Wirkungsgeschichte–historiioddziaływań.Metodapierwsza,porówna-
wczo-kontekstowa,wtakspecyficznymobszarzetekstowym,jakipozostał
ponajdawniejszychmyślicielach,maswojeniezaprzeczalnezalety.Jeśli
bowiemnawetwzachowanychtekstach,czyświadectwachdoksograficz-
27
OczywiściewpierwszymwydaniuPhilosophiederGriecheninihrergeschichtlichen
Entwicklung,t.I–III,Leipzig1845–1852,Fues.
28
Por.Gigon,Główneproblemy,s.9:U[...]doistotyfilozofiinależyto,jaksięnaswoim
24
obszarzepotwierdziławdziałaniu[...]”.
