Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
niewypowiadanawlicznychidobrzeznanychprzysłowiachdotyczą-
cychwcielaniateoriiwżycie.Nawetnajwyżejrozwiniętesamopo-
znanie,jakiemożestaćsięudziałemludzkiegoumysłu,niemoże
sprostaćślepociejednostkowychigrupowychodruchów,uczuć
iautomatyzmów(jeślinawetmożewjakimśstopniuograniczyćich
wpływ)
4
,itowtejsamejmierze,wjakiejniemożewpłynąćna
generalniebezrozumnyiprzypadkowybieghistorii;żadnateżwie-
dzaiżadnedoświadczenieniemożezapobiecprzygodnościludz-
kiegolosu,tak,żezaryzykowaćmożnaitotwierdzenie,iżgłupota
jest,ostatecznierzeczbiorąc,nieprzekraczalnymaspektemludzkiej
kondycji
5
.
Rozważajączaśdalejźródłaizasadyniesprawnościumysłów,
zauważasię,cowięcej,żekażdapróbapoznaniamawsobiemoment
spekulacji,iżeniczegoniedasięwrzeczywistościzgłębić,oilenie
odwołaćsiędowyobraźni,ufającjednocześnie,zcałą
Filozofiaigłupota
tegobezpodstawnością,doświadczeniuzmysłówihi-
potezomnaukścisłych.Zdrugiejzaśstronystająprzedoczamiczęsto
ekscytująceświadectwanaturalnychiwciążpowracającychintelek-
tualnychuroszczeń,które,jaktopokazujehistoriaideirozumu,nie
cofnęłysięprzedżadnązmożliwychjegoabsolutyzacji,dowodzących
zwyklejedynietego,żespekulatywnamocumysłunaderłatwokusi
doprzeciwnychempiriinadużyćidownioskowaniawbrewjasnym
obserwacjom.Bowiemmimożefakt,iżmyślaniniekontroluje,ani
nawetniepojmujewpełnitokurzeczytegoświataimałych,iwielkich,
iżemanańjedyniebardzoograniczonywpływ,zdajesiębyćpospolicie
uznawanąoczywistością,idearozumujakonajwyższejinstancjibytu
(bądźwsensieepistemologicznym,bądźnawetontologicznym)wtak
wieluprzebraniachprzenikafilozofię,żezasadnastajesięwątpli-
wość,czymyślenie,awięcżywiołfilozofiijakotakiej,możewogóle
rozpoznaćjednoznacznieiwsposóbwyczerpującyograniczenia,
4
PodobnoSpinozaswoimżyciempokazał,żejesttomożliwe:takdalecewcielił
swąfilozofięracjonalnegosamopoznaniaipanowanianadsobą,żejegosposóbbycia
porównywanodo„świętości".Jeślitoporównanienieuwłaczaprawdziwymintencjom
Spinozy,towkażdymraziepokazuje,ojakwyjątkowywyczyntuchodzi.
5
Podejmujemytuzatemstaryiwielokroćjużwydeptywanytrop„filozofii
irracjonalnej",któregoewentualnąponadczasowośćchcemysprawdzićwkonfrontacji
znaszymczasem–tegowłaśnieskromnąpróbąmabyćniniejszapraca.
