Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
UniaEuropejskajakowspólnotakulturowa
nazdążeniemdoposzukiwaniawspólnychpierwiastkówaksjologicznych,
któremogąbyćobecnewprocesieintegracjiisąwstaniemusprzyjaćlub
hamowaćjegoprzebieg.Poszukiwanietomatakżenaceluwyodrębnianie
zprzeszłościkonkretnychwartości,któremogąmiećaktualneznaczenie
iktórewnaturalnysposóbwpisanesąwposzukiwaniaocharakterzeba-
dawczymorazsąwykorzystywanedocelówbieżących.Sąteżprzedmiotem
licznychdyskusji,ujawniającychrozbieżnościzarównowsferzemetodolo-
gicznej,jakiwintestacjinaużytekpolitykibieżącej.
Faktobecnościczłowiekawprzestrzenieuropejskiejwokresachprehi-
storycznychjestpowszechnienieznany.Wdługimprocesierozwojowympo-
wstawałyikształtowałysięodmiennetypykulturowe,adekwatnedookre-
sówprzedhistorycznych.Ichobecnośćpotwierdzająbadaniaarcheologiczne
ietnograficzne.Wujęciuhistorycznymopoczątkachkulturyeuropejskiej
możnamówićodmomentu,wktórymzaczynająsiętworzyćzrębyauto-
nomicznegosystemuwartościwobszarześródziemnomorskim(zwłaszcza
jegowschodniejczęści),łączącymczęściterytoriówEuropy,AzjiiAfryki.
Najczęściejmożnaspotkaćsięzokreśleniemcywilizacjaśródziemnomorska
dlatejczęścikontynentueuropejskiego.Grecjastałasięogniwemjednoczą-
cymtęcywilizacjęidlategofunkcjonujetakżeokreśleniecywilizacjagrecka
jakopodstawowadlaprzyszłejkulturyeuropejskiej.
ObokGreków,którzystalisięnosicielaminowegotypukultury,wy-
stępowałytakżeinnegrupyetniczne,ludy,którereprezentowaływłasne
autonomicznepierwiastkikulturowe.Przykładowomożnatuwskazaćna
TrakówczyIlirów,zamieszkującychpółnocnączęśćPółwyspuBałkańskie-
go;LatynówiEtruskównaPółwyspieApenińskimczywreszcieCeltów,
zamieszkującychEuropęŚrodkowąiPółnocnąorazGermanów,Bałtów,
atakżewieleinnychgrupetnicznych.
Kulturaśródziemnomorskamiałajednakdecydująceznaczeniedla
ogólnoeuropejskiegorozwoju,stającsiępodstawądojegodalszychlosów.
Toonabowiembyłanośnikiempodstawowychwartości,któreokazałysię
natyletrwałe,żezdominowałyinnesystemywartościistałysiębaząokre-
ślonegomodelucywilizacyjnego.Kulturaśródziemnomorskazdominowała
zczasemeuropejskieśrodowiskotakdalece,żewłaśnieonazostałasynoni-
memtożsamościeuropejskiej.
Istniejewielepróbodpowiedzinapytaniedotycząceowegospecyficz-
negosystemuwartości,którystałsiędominujący.Najczęściejmożnaspo-
tkaćsięztraktowaniemdziedzictwaśródziemnomorskiegojakopołączenia
dwuelementów–duchowejkulturyGrecjiicywilizacyjnegowymiaruRzy-
