Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
łubińczu,patriotycznąatmosferąireligijnościązwiązanązemi-
gracjąparyskąpopowstaniachlistopadowymistyczniowym.
Byłotodlakilkunastoletniegomłodzieńcacośnowegoifa-
scynującego.Atmosferadomurodzinnego,wktórejsiędotąd
wychowywał,byłacoprawdawysoceetyczna,alepozbawiona
tradycjirodzinnychinarodowych,areligijnieliberalna.Ztych
względówRomerwcześniestałsięagnostykiem13.
W1889rokuRomerzdałmaturę.Niemiałjednakdokoń-
casprecyzowanychplanówcodowyborudalszejdrogiżycio-
wej.Rozpocząłwięcwrokuakademickim1889/1890studia
historycznenawydzialefilozoficznymUniwersytetuJagielloń-
skiego.Wyzwolonyzciasnychramszkolnych,oszołomiony
bogactwemwiedzyimożliwościamijejpoznawania,przemie-
niłsięwkrótkimczasiezmiernegogimnazjalistywstudenta
wyróżniającegosięniezwykłąpracowitością,poważnymsto-
sunkiemdonaukiidojrzałościąumysłową.Wpierwszym
semestrzeodbywałobowiązkowećwiczeniaseminaryjnewpra-
cowniprof.StanisławaSmolki.Uczęszczałponadtonajego
wykładyoraznawykładyznanychwówczasinnychwybitnych
historyków:AnatolaLewickiego,WincentegoZakrzewskiego
iBolesławaUlanowskiego.
StudianaUniwersytecietraktowałRomerbardzopoważ-
nie.Dużoczytał,sporządzałszczegółowenotatki,opracowy-
wałopartenaźródłachnowezagadnienia.Owocemtejpracy
byłajegopierwszarozprawanaukowanatematrzezihu-
mańskiej14,przygotowanawpracowniprof.Smolki,wbrew
jegowoli,przywyraźnejdezaprobacieprowadzącegoćwicze-
nia,despotycznegowobecstudentówasystenta,draJózefa
Korzeniowskiego.Stanowiłaonanatylewyrazistąlegitymację
sentymentówmłodegostudentahistorii,żepuszczonawobieg
1111111
13S.M.Brzozowski,RomerEugeniuszMikołaj,DPolskiSłownikBiograficzny”,
t.XXXI/4,z.131,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź1989,s.636.
14ChodzioantyszlacheckiepowstaniechłopskienaUkrainiew1768roku,zwa-
nekoliszczyzną,podwodząMaksymaŻeleźniaka,doktóregomasowoprzyłączali
sięchłopiiKozacysłużącywmilicjachmagnackichistarościńskich.Najbar-
dziejznanyznich,IwanGonta,zdradąumożliwiłpowstańcomzdobyciejednego
znajważniejszychmiastwoj.bracławskiego–Humania,gdziewymordowano
około12tysięcyszlachtyiŻydów.Powstaniezostałostłumioneprzypomocy
wojskrosyjskichgen.PiotraN.Kreczetnikowaipolskich,dowodzonychprzez
KsaweregoBranickiegoiJózefaStępkowskiego.
14
