Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byćostatnimsłowem,zanimzabytkipółnocnejNubiizniknąnazawsze
podwodą.
Pomimowysiłkówbadaczy,niestrudzenierejestrującychiopisujących
nawetnajmniejszepozostałościosadnicze,nieznaleziononatymobszarze
niemalżadnychdowodównaobecnośćNubijczykówwokresienastępującym
powycofaniusięEgipcjanzNubii.Archeolodzyzaproponowalinastępujące
rozwiązanie:przyczynątegobrakubyłowyludnieniepółnocnejNubii,będące
konsekwencjąkryzysuklimatycznegoskutkującegoniemożnościąwykarmie-
nialudnościzamieszkującejteobszary21.
Dzisiaj,kilkadekadpokampaniiUNESCOwiemy,żeprzyczynatakiego
stanurzeczybyłazupełnieinna.Ogromnetempoprac,presjaczasuiwielka
ilośćmateriałuzgromadzonegoprzezarcheologówutrudniałyszczegółowe
badaniakażdegozabytku.Ztegopowoduwieleprzedmiotówdatowanych
przezówczesnychbadaczyjakopochodzącegozBpóźnegoNowegoPaństwa”,
poddanychponownejinterpretacjizgodnejznajnowszymstanemwiedzy,
okazujesiępochodzićwłaśniezBWiekówCiemnych”.Pracatajestniezwykle
mozolna,alecorazwięcejargumentówprzemawianakorzyśćtezy,żerzeko-
mewyludnieniewrzeczywistościnigdyniemiałomiejsca.Wielkieznaczenie
matakżezastosowaniewpracacharcheologicznychtechnikzapożyczonych
znaukprzyrodniczych,zwłaszczadatowaniaradiowęglowego-metodypo-
miarówstosunkumiędzyizotopemwęgla14Caizotopamitrwałymi,wynale-
zionejwlatachczterdziestychubiegłegostuleciaprzezchemikaWillarda
Libby’ego,któraumożliwiawyznaczeniewiekubadanejpróbki.Datowanie
14Cdoniedawnawciążbyłostosowanesporadycznie,główniezewzględuna
znacznykoszttakichbadań,ananiektórychobszarach(np.wEgipcie)także
zewzględunaobostrzeniazwiązanezwywozempróbekzagranicę.Obecnie
technikatajestcorazpowszechniejwykorzystywanawSudanie,copozwala
nauzyskanieprecyzyjniejszychwyników,aniekiedycałkowiciezmienia
chronologięposzczególnychstanowisk.
WpołudniowejNubii,któranigdyniezostałaprzebadanatakdrobia-
zgowojakobszarynapółnocy,alejednocześniewciążjestdostępnadlaar-
cheologów,sytuacjaprezentujesięniecolepiej.Ostatniebadanianawyspie
Sai,wTombosczyHillatel-ArabodsłaniającorazwięcejpozostałościzBWie-
kówCiemnych”.Sątojednakprojekty,którerozpoczęłysięstosunkowonie-
dawnoidlategonaszczegółowewynikianaliztrzebajeszczepoczekać.Warto
tymczasemzwrócićuwagęnato,żezabytkiodkrywaneprzezarcheologówna
wspomnianychstanowiskachtonietylkoprzedmiotyopochodzeniulokal-
nym,aletakżeprzywiezionezEgiptu.Donajważniejszychprzesłanekświad-
czącychowciążtrwającejwBWiekachCiemnych”wymianiehandlowejmię-
dzymieszkańcamiNubiiaEgiptujestobecnośćnaczyńwykonanychzgliny
marglowej.Złożamargluniewystępująnatychterenach,istniejązato
25
