Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyczynowośćwekonomii
37
Unternehmungen;infolgedessensinkenwiederihreKosten”71.Logiczne
rozczłonkowanietegoprzykładu,podkreślaniewielokrotne:Dskutkiem
tego”(infolgedessen),zasługujenauwagę.Stwierdzato,żeSpannzdajesobie
dokładniesprawęzprzyczynowegocharakterutegorodzajuzależności.
Wzajemnekompensowaniesięilościpieniądzaiszybkościjegoobrotu,
wyrównywaniesiębilansupłatniczegoijegozazębianiesięzkursemdewiz
–otodalszetypoweprzykładytychsamychpodwzględemformalnej,we-
wnętrznejbudowyzwiązków.Dająsięonenajlepiejuogólnićwobejmują-
cymwekonomiiniemalwszystkiezjawiskaprawiepopytu–podaży.Pozwo-
linamonorozwinąćnaszwzór.Przyjąwszystałośćjednegozelementów
(podaży),możemyzwiązekpopytuicenyprzedstawić,jaknastępuje:
Popyt<ącena<
+A
cena<ąpopyt>
+B
popyt>ącena>
–A
cena>ąpopyt<
–B
1ą–A
1ą+B
2ą+A
2ą–B
1
2
2
2
Znak<oznaczapowiększaniesię,znak>zmniejszaniedanejwielkości.
Caływzórzatemwyglądałby,jaknastępuje:
+A
1ą–B
1ą–A
2ą–B
2ą+A
3ł
Wpoprzednimsformułowaniuuwidoczniłemtylkotrzypierwszewy-
razy:+A
1ą+B
2ą–A
2,cowyrażałoskompensowaniesięzmiany+A
1,po-
wrótniejakodopunktuwyjściazjawiskapoupływiepewnegoczasu72.
Jeżeliprzyjmiemy,żeczynnik,którywypchnąłwmomenciepoczątko-
wymzjawiskaelementrozpatrywanywkierunkuA,jeszczenadaldziała,
tomusimyprzypuścićdalszejegoruchy,którewtensposóbprzechodzą
wstałewahaniafaliste.Należynaturalniepamiętać,żezupełnierówno-
ważącesię(kompensujące)zmianybędąraczejteoretycznymifikcjamiani-
żelizjawiskamirealnegożycia,nawetzbliżonedonichrównoważeniesię
zmianbędziemiałocharakterwyjątku.Niemniejbędziemymoglistwier-
71
OthmarSpann,FundamentderVolkswirtschaftslehre,Jena1921,s.237(DPrzy
podnoszeniusiępłacpowiększająsiękosztyprzedsiębiorców,wskutektegomuszą
zniknąćprzedsiębiorstwakrańcowe;wskutektegorynekpowiększasiędlawytwo-
rówpozostałychprzedsiębiorstw;wskutektegopowiększasięzbyt;wzwiązkuztym
podnosisięwielkośćprzedsiębiorstw,podziałpracywewnętrznyiwydajnośćtych
przedsiębiorstw,wskutektegospadająznowukoszty”).
72
Niepotrzebujęjuż,jaksądzę,rozwodzićsięnadtym,żeniejesttokółko
logiczne.
