Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Zagadnieniawprowadzające
pewneokreślonenormydlakształtowaniarelacji:jednostkaludzka1zbiorowość
iwkonsekwencjipaństwo,orazwizjatzw.Dtrzeciejdrogi”wustrojugospodarczym,
któramiałaplasowaćsiępomiędzyliberalnymindywidualizmemakolektywizmem
76
.
Kościółoczekiwałteżpaństwawyznaniowego
77
.Zasadniczyspórmiędzynauczaniem
Kościołaaideologiąliberalnądotyczyłróżnicwzakresiekoncepcjiczłowieka,prawdy,
atakżeinterpretacjireligii,sposobuuzasadnianiamoralnościirozumieniakluczowych
pojęć,jakwolność,pluralizm,tolerancja,prawaczłowieka.Liberalizmodrzucając
równieżideęprawdyabsolutnejiakceptującczystonegatywnąkoncepcjęwolności,
popadałwkonfliktzchrześcijaństwem.Kontrowersyjneelementyjegoideologiito:
relatywizmetyczny,oddzielenieprawaodetyki,naturalistycznainterpretacjareligii,
odwoływaniesiędoprawanaturyozmiennejtreściorazwyabsolutyzowanietakich
wartościjak:wolność,pluralizm,tolerancjaczydemokracja.Wkoncepcjiliberalnej
człowiekswobodnieustalahierarchięwartości,przyjmującteznich,któresamuzna
zasłuszne.Mająwięconecharaktersubiektywnyirelatywny.Wartościmoralne
niesąnadrzędnewzględemwszystkichinnych.InaczejjestwnauceKościoła,wktórej
człowiekpojmowanyjestjakojednostkaiosoba.Jakojednostkastanowionczęść
społeczności,ajakoosobawyrastaponadżyciespołeczneirozpatrywanyjestwrela-
cjidoBoga.WmyślnaukiKościoławartościistniejąobiektywnieimająniezmienny
charakter.ZasadniczymcelemczłowiekajestdążeniedoBoga.
Jakwidaćzpowyższegokataloguróżnic,konfliktjestwystarczającodużyiniesie
zesobąoczywistekonsekwencje.IdeałemKościoławokresiemiędzywojennymjestnadal
państwowyznaniowe,atakie,wwarunkachrozwiniętejjużwówczaswkręgucywilizacji
euro-amerykańskiejdemokracjiliberalnej,mógłzagwarantowaćtylkoustrójocechach
mniejczybardziejautorytarnych.Natomiastpaństwototalnestanowiłoniebezpieczeń-
stwozarównodlaKościoła,jakireligiiznaczniewiększeniżnawetustrójskrajnieliberalny.
Większośćhistorykówruchówpolitycznychiichideologiiniesięgadokatolickiej
naukispołecznej,zktórejwynikaprzecież,jakitypustrojupolitycznegoispołecznego
mógłbyćakceptowanyprzezKościół,ajakibyłniezgodnyzjegonauką.
Niewdającsięwcytowanieodnoszącychsiędotegotematuwypowiedzitrzeba
podkreślić,żenajczęściejnieuwzględniająonezagadnieńdotyczącychbadanych
ruchówpolitycznych.Badaczeniezwracająuwaginato,żezagadnieniatesąbar-
dzoważnedlawłaściwejocenyróżnorakichkoncepcjipolityczno-społecznych.Dany
systemwartościinspirujebowiemalboteżiograniczamyślkoncepcyjną,często
stanowiącojejostatecznymkształcie.Historycynaogółbardzosłaboitylkohasłowo
identyfikująaksjologiętzw.Dmłodych”ruchunarodowegozwartościamikatolickimi
wichkształciesprzedSoboruWatykańskiegoII.Jakjużzaznaczono,wartościtebyły
wyraźniesprzecznezduchemliberalizmu,aidzisiajsprzecznościtedająosobie
76
D.Sepczyńska,Katolicyzm...,s.116;Quadragessimoanno,nr:10,46,117.
77
D.Sepczyńska,Katolicyzm...,s.120.
37
