Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstępjakowadaoświadczeniawoliwczynnościachprawnychprzedsiębiorców
awinnym–bezprawiemcywilnym17.Takteżjesttoocenianeinazywa-
newdoktrynie18.
Jakprzekonujeorzecznictwodziałaniepodstępnejestzawszenagan-
nezpunktuwidzeniaetycznego,gdyżzakłócawniedopuszczalnyspo-
sóbprocesdecyzyjnyinnejosoby,doprowadzająctęosobęnapodstawie
zasugerowanychjejfałszywychprzesłanekrozumowaniadodokonania
określonejczynnościprawnej19.
Materialnymelementempodstępujestzachowaniepodjętewcelu
zrealizowaniazłychintencji.Dopierowdziałaniachstronywystąpinielo-
jalność,gdyżsamzamiar(intencja)niestanowiąopodstępie,podobniejak
wewszelkichinnychsytuacjachflgrzesznegomyślenia”,któredlaprawa
państwowegobędąobojętne.Chodziprzytymokażdezachowanie,które
świadomiespowodujelubutwierdziuinnejosobybłędnewyobrażenie
orzeczywistości.Możemiećpostaćustnegolubpisemnegonieprawdzi-
wegozapewnieniaalbozaprzeczenia,zatajeniafaktów,fałszywejobiet-
nicy,kłamstwawzbudzającegookreśloneprzekonanieikorzystającego
zzaufaniadoosobyjewyrażającej,pochodzącegoodniejalbostanowią-
cegoprzekazodosobybudzącejpowszechnezaufanielubzaufanietylko
adresata20.Mogątobyćrównieżnieprawdziwe(bezzamiaruwykonania)
zapewnieniaookreślonychzachowaniachwprzyszłości21.Ocenydoko-
nujesięwwarunkachobiektywnych,awięcostrożnienależypodchodzić
doprzyjęciazapodstępnezachowanie,twierdzeniaosobyznanejzkonfa-
bulacjialboposługującejsięnaiwnymilubnieracjonalnymiargumentami.
Należyodróżnićpodstępprzedsiębiorcyskłaniającegokontrahenta
dozawarciaumowyprzezprzedstawieniemufałszywegoobrazuprowa-
dzonejdziałalnościwrazznierzetelnymidokumentamifinansowymiod
gołosłownegoroztaczaniaflmiraży”zrobieniadobrego,błyskawicznego
interesu,sprowadzającegosięwrezultaciedopodjęcianadmiernegory-
zykagospodarczego.Ryzykotoniebędziewtedywynikiempodstępu,
tylkozbytniejłatwowierności,chybażewtwierdzeniachstronykryjesię
nielojalnośćkontraktowa,mającanaceluskłonieniekontrahentaprzez
umyślneprzedstawianiemunieprawdziwejrzeczywistoścido,np.nieko-
rzystnegorozporządzeniamajątkiem,aktywamiwspółce,zgodynaprze-
kształceniespółkiitp.Niepierwszyjużrazpodkreślonoworzecznictwie,
tymrazemnagrunciesprawozłożenieoświadczeniawolipodwpływem
17WyrokSNz13.01.2013r.,IICSK239/09,Lexnr560847.
18B.Lewaszkiewicz-Petrykowska,[wo]Kodekscywilnył,s.1023–1024.
19WyrokSNz9.09.2004r.,IICK498/03,Lexnr137573;wyrokSAwWarszawie
z12.02.2013r.,IACa846/12,Lexnr1286662.
20Zob.przykładypodaneprzezB.Lewaszkiewicz-Petrykowską[wo]Kodekscywilny..,
s.1018.
21Zob.wyrokSNz30.03.2012r.,IIICSK232/11,Lexnr1217210.
47
