Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WojciechJ.Katner
46
Zpowyższychustaleńwynika,żeujmującpodstępnormatywnie,we-
długart.86k.c.wśródprzesłanekpodstępunawyróżnieniezasługujespo-
sóbwywołaniabłędu,awięcnielojalnezachowaniestronyumowywobec
kontrahenta.Wdoktrynie,przyjmującdoświadczenianaukiniemieckiej
wskazujesięnadwaelementy,łącznieświadcząceonielojalności.too
elementpsychicznystanowiącyozłychintencjachorazelementmaterial-
ny,czylipodjętedziałaniaprzezosobęzachowującąsiępodstępnie10.Złe
intencjewyrażająsięzłymizamiarami,złąwiarą,niegodziwością,przed-
sięwziętąumyślniewceluwywołaniauadresatatakiegoobrazurzeczy-
wistości,naktórymzależystronie,ajestonnieprawdziwy.Możetobyć
umyślnośćzzamiarembezpośrednim,czyliwprostskierowanymnawy-
wołaniebłędnegowyobrażeniaorzeczywistościalbozzamiaremewentu-
alnym,awięcwprawdzienieprzedstawianiebłędnejrzeczywistościjako
prawdziwej,alegodzeniesięnatakieprzeświadczenieadresataoświad-
czeniainiewyprowadzaniegozbłędu.Jakpotwierdzonoworzecznictwie
chodziochęćlubprzynajmniejgodzeniesięnawywołaniefałszywegoob-
razurzeczywistościwumyślekontrahenta11.Postaciewinynieumyślnej,
czylilekkomyślnośćlubniedbalstwowydająsięniewystarczające,chyba
żerażąceniedbalstwoocierasięjużowinęumyślną12.
Nagannośćpodstępuwynikazodebraniakontrahentowiswobody
podjęciadecyzjiiwyrażeniawoliflprzezwytworzenielubpodsunię-
ciefałszywychprzesłanekrozumowania”13.flOrozmyślnościdziałania
przesądzaprzetochęćwywołaniaatmosferykorzystnejdlapodjęcia
decyzjiprzezosobę,naktórejwolęsięoddziałuje,oczywiścieprzyjed-
noczesnejświadomościtego,żezniekształcasięwłasnympostępowa-
niemprawdziwyobrazsytuacji”14.Niedozwolonenaruszenieswobody
decyzjiinnejosobyprowadzialbodopodjęciaprzezniądecyzjiopartej
nafałszywychprzesłankach,alboutwierdzawbłędzieflskądinądpo-
wstałymspontanicznie”15.SądNajwyższywjednymzwyrokównazy-
wawprostdoprowadzeniekontrahentadozłożeniawadliwegooświad-
czeniawoliwywołanegopodstępemczynemniedozwolonym16,
10B.Lewaszkiewicz-Petrykowska[wo]Kodekscywilny..,s.1016;wyrokSNz23.03.2000r.,
IICKN805/98,Lexnr50881.
11WyrokSNz10.02.2011r.,IVCSK336/10,Lexnr846601;wyrokSAwSzczecinie
z30.03.2016r.,IACa956/15,Lexnr2081579
12M.Gutowskizbytsurowooceniaprzywoływaniepostaciwiny,wtymwinyumyśl-
nej,pochodzącezdorobkuprawakarnegojakonieprzydatnewkwalifikowaniupodstępu
(Kodekscywilnył,s.604).
13B.Lewaszkiewicz-Petrykowska,Systemł,s.683.
14Ibidem.
15TaktookreśliłSAwŁodziwwyrokuz20.05.2014r.,IACa1534/13,Lexnr1477193.
16WyrokSNz27.06.2012r.,IICSK636/11,Lexnr1216856.