Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstępjakowadaoświadczeniawoliwczynnościachprawnychprzedsiębiorców
dziękiudanejpróbiepogodzeniazesobąobuujęćistotypodstępuiza-
uważeniuzbieżnościwtraktowaniugojakospełniającegojedynieskutek
błędu,tn.powodowanieuadresataoświadczeniawolimylnegoprzeko-
naniaorzeczywistym(prawdziwym)stanierzeczylubbrakutakiegowy-
obrażenia.Dlaprawnejdoniosłościpodstępuniejestprzecieżważne,jaki
byłcharakterbłęduijegociężargatunkowy.Wystarczyjakikolwiekbłąd,
nawetluźnozwiązanyzczynnościąprawną,którejdotyczy.Podzielam
jednakpogląd,żeniemożebyćsytuacji,wktórejwogóleniejestznią
związany,skoropowołaniesięnapodstępwywołujebrakskutkówkon-
kretnejczynnościprawnej.
Podstępmusizatempozostawaćwzwiązkuprzyczynowymzdoko-
naniemczynnościprawnej,awięcpodstępnezachowaniestronydopro-
wadzadopowstaniaflwgłowie”adresatamylnegowyobrażeniaorze-
czywistościitoprowadzidozłożeniaprzezniąokreślonegooświadczenia
woli.Takiegooświadczenia,którejestpożądaneprzezosobędziałającą
podstępnie,azkoleijestniekorzystnedlaskładającegooświadczenie.Na
równizezłożeniemoświadczenianależytraktowaćzaniechanietakiego
oświadczenia,takżewyrażającesiędopuszczonymprzezstosowneprze-
pisymilczeniem,bylebyźródłemtychzachowańbyłpodmiotdziałają-
cypodstępnie,awięcrozmyślniemilczącylubniedziałający(nonface-
re,wokreślonychsytuacjachjestdowyobrażeniatakżepati)wtedy,gdy
powiniendziałać.Jaktrafniepodniesionoworzecznictwie,flpodstępem
jesttakżeświadomeprzemilczeniepewnychinformacjiwówczas,gdybył
obowiązekichudzielenia”6.
Błądwywołanypodstępnienależyujmowaćmaksymalnieszeroko.
Wskazujesięzawczesnymorzecznictwemnatleprzepisówkodeksucy-
wilnego,żepowstaniemylnegowyobrażeniaustronyczynnościprawnej
możewynikaćzpostanowieńistotnych,nieistotnych,głównych,ubocz-
nych,możnarzec–jakichkolwiek,subiektywnieocenianychzpozycjipod-
miotupowołującegosięnapodstęp7.JakpodkreślaB.Lewaszkiewicz-Petry-
kowska,flskonstatowaniebłęduopierasięnastwierdzeniustronybłądzącej
orazwnioskowaniuzzachowaniastronydziałającejpodstępnie.Wistocie
oprzyjęciutakiegobłędurozstrzygabardziejocena,żezachowaniepod-
stępnezdolnebyłogowywołaćniżpozytywnestwierdzenie,żewadliwość
taistotniemiałamiejsce”8.Toteżorzecznictwouznajepodstępzaprawnie
doniosłytakżewtedy,gdybłądmiałmiejscewsferzemotywacyjnej9.
45
6WyrokSAwWarszawiez15.04.2005r.,IACa1087/04,Lexnr1327296.
7Por.orzeczenie.SNz15.01.1970r.,ICR400/69,OSN1970,nr12,poz.225.
8B.Lewaszkiewicz-Petrykowska,Systemł,s.685.
9Zob.wyrokSNz10.09.1996r.,IPKN251/97,OSNP1998,nr13,poz.389;wyrokSA
wSzczeciniez29.11.2012r.,IACa566/12,Lexnr1246854.
