Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział1.Loswydrwiony,czyliżartjakoargument
stytucjereligijneróżnychwyznań.InkwizycjawPortugalii,dla
podniesienialudzinaduchu,zarazpotrzęsieniuziemiurządza
palenieinnowierców.nPotrzęsieniuziemi,którezniszczyłotrzy
czwarteLizbony,mędrcyowejkrainynieznaleźliskuteczniej-
szegośrodkaprzeciwcałkowitejruinie,jakdaćludowipiękne
auto-da-fe.UniwersytetwCoimbreorzekł,żewidowiskokilku
osóbspalonychuroczyścienawolnymogniujestniezawodnym
sekretemprzeciwtrzęsieniuziemi”(39).DlaWolteraijegocza-
sówtematprześladowańreligijnychbyłszczególnieważny.
Złonietylkojestróżnorodneiczęste,aleteżwszechobecne
wewszystkichmiejscachziemi.Kandydobjeżdżaświatiwszę-
dziejeznajduje.PowygnaniuzWestfaliibędącejsymbolemraj-
skiegomiejscapobytuprzedupadkiemiwygnaniem,trafiado
królestwaBułgarów,gdziewziętywniewolęmusisłużyćwwoj-
skuinarażaćżycienawojnie,ledwouchodzidoprotestanckiej
Holandii,byponiepowodzeniachznaleźćwśródsporówreligij-
nychjednegodobregoanabaptystęwspierającegogojałmużną,
którązarazoddajeinnemunędzarzowi,atenokazujesięzmie-
nionymchorobąicierpieniamimistrzemPanglossem.ZPan-
glossem,któryopowiadająconieszczęściach,chwalinnajlepszy
zeświatów”,Kandydatwsiadanastatek,bynamorzutrafićna
straszliwąburzęmorską,prawieutonąćiwylądowaćwkatolic-
kiejLizbonienawiedzonejtrzęsieniemziemi.WLizbonieinkwi-
zycjałapiePanglossaioskarżonegooherezjęwiezienastos,na-
tomiastKandydpozabiciuinkwizytoraorazbogategolichwia-
rzauciekazodnalezionąKunegundądoBuenosAires,bywylą-
dowaćwParagwajurządzonymprzezjezuitów,gdziezabijabra-
taKunegundyimusiuchodzićprzedzemstą.Trafiającdokraju
Uszaków,ratujesiętylkodziękipopełnionejzbrodniizłejsławie
mordercykomendantajezuitów.WreszcieprzezEldorado–je-
dynedobremiejsce,któregoszczęściewzmacniatylkowyraź-
nyobraznieszczęśćcałegoświata–udajesiędonapowrótEu-
ropy,gdziewParyżutrafianarozpustę,oszustwa,przekupstwa
imusistamtąduchodzić,bypokrótkimzatrzymaniuwAnglii,
gdzieteżbrakszczęścia,trafićdoWenecji,któraniejestwni-
czymlepsza,awreszciewylądowaćwtureckimIstambule.Tam,
powspólnymodnalezieniusięwszystkichbohaterówiprzyja-
