Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.PrzygodyKandyda,Kunegundy,
Panglossaikilkuinnychosób
Bajkafilozoficzna,jakąjestKandyd,czylioptymizm,przed-
stawiażałosnedziejebohaterów,doznającychwszystkichmoż-
liwychnieszczęśćicierpień.Tejopowieściostraszliwychprzy-
godachtowarzyszyjednakstalemaksymaPanglossagłosząca
przeciwniedorzeczywistościzdarzeń,żewszystkojestdobre,
żezłosłużydobruisamonimjest,aistniejącyświatjestnaj-
lepszyzmożliwych.Kandydjestwięc,najogólniejrzeczbio-
rąc,konfrontacjądoktrynyoptymistycznejzrzeczywistością
nieszczęśćświata.Konfrontacjązmierzającądoobaleniawiary
Panglossa.Wolterdoktrynomfilozoficznymprzeciwstawiado-
świadczenieżycia.
Osiąopowiadaniasąstalepowracającerepetycjedoktryny
Panglossa,nadktóryminadbudowanezostająjejnegacjewpo-
staciprzygódbohaterów.Panglossnaucza,żenwszystkonaświe-
ciejestnieodzowne”,nniemaskutkubezprzyczyny,wszystko
wiążesięłańcuchemkoniecznościidążydonajlepszegocelu”,
nwszystkonaświeciedziejesięnajlepiej”,nwszystkojestnie-
odzowne;niedoleposzczególneskładająsięnapowszechnedo-
bro,tymsamym,imwięcejnieszczęśćposzczególnych,tymbar-
dziejcałośćjestdobra”,nwszystkoidzienajlepiejwświeciefi-
zycznymimoralnyminicniemogłobysiędziaćinaczej”.Te
iimpodobneformułyprzewijająsięstaleprzezcałąksiążkę.
SątotajnikiPanglossowejnmetafizyko-teologo-kosmolo-nigo-
logii”.Todoktryna,którąWolternazywaoptymizmem,określa-
