Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadodrugiegowydania
zmomentówt1,t2,t3itd.iwograniczeniudonich-takwłaśnie
należyrozumiećtemporalnąobojętnośćoperatoraegzystencjal-
negonbyć”,względnienistnieć”.Natomiastzasobypamięcinietyle
nsą”,ilentrwają”.Trwanieoznaczawspółwystępowaniejakościowo
różnychdanychpamięciwprzeszłości(kiedytozostałyzapisane
jakodoświadczenia)orazwteraźniejszości(kiedytozostajązaktu-
alizowanezewzględunajakiśschematdziałaniowyiwspółwystę-
pujązpercepcją)
25
.Bergsonzilustrowałtoobrazemodwróconego
stożka(trzecirozdziałMateriiipamięci),któregopodstawajest
wirtualnością(potencjalnością)sumyzasobówpamięci,awierz-
chołek-aktualnością.Trwanietoniezniszczalnyzapiswszelkich
doświadczeń,przechowywanychwpamięci,wformiewirtualnej
iwmiarępotrzebaktualizowanych-współtworzącychdziałania
teraźniejsze.Trwanietowspółtworzenieteraźniejszościprzez
zmagazynowanewpamięcidoświadczeniaprzeszłości.Trwaćto
zatemcośinnegoniżistniećzarazemwewcześniejszymmomencie
t
1ipóźniejszymodeńmomenciet
2,boistnieniewkażdymztych
momentówjestistnieniemwtymwłaśniemomencie.Niema
przejściamiędzyistnieniemwróżnychmomentach,takjaknie
maprzejściamiędzykolejnymipołożeniamistrzaływparadoksie
Zenona.Szczelinmiędzymomentaminiewypełniistnienie.Może
tozrobićtylkotrwanie,któreodrzucasamopojęcienmomentu”
iwynikającezeńparadoksy.
Bergsonizmzatemtofilozofiadualistyczna.Zakładadwie
substancje:materięiświadomość(korelatpercepcjiipamięci).
25Deleuzeanalizowałpojęcietrwaniapodkątemmożliwościpogodzeniadwóch
podstawowychcechdurée:ciągłościiniejednorodności.Bergsonmiałpogo-
dzićtedwiecechywpojęciutrwaniadziękiskonstruowaniupewnejteoriiwie-
lości(lamultiplicité),inspirowanejteoriąmnogościciągłychRiemanna.Deleuze
zwracałprzytymuwagę,żeteoriamnogościRiemannastanowiłainspirację
takżedlaHusserla.Rzeczywiście,zachodzituzbieżnośćmiędzybergsonizmem
ifenomenologią,aletrzebapamiętaćiozasadniczejróżnicy:chodzioproblem
konstytucjiwielościprzedmiotówintencjonalnych,owyodrębnienieichzcią-
głegostrumieniatrwaniajakobezpośrednichdanychświadomości,aleuBerg-
sona-bezpodpieraniasiępojęciemeidos(l)essence).
37
