Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadodrugiegowydania
Podrugie:czaspojmowanykategorialnie(pokartezjańsku,
newtonowsku,kantowsku)jestobiektywny.Wpoznaniuin-
tuicyjnymczasjestpostrzeżeniemsubiektywnym(wewnętrznym
doświadczeniem).Niemożnamówićoczasiepozakontekstem
doświadczaniaczasuprzezpodmiot.Tenaspektintuicyjnego
pojmowaniaczasuusuwanietylkoeleackieparadoksytemporal-
ne,aletakżekwestietakiejaknpoczątekczasu”inkoniecczasu”
(niezależnieodtego,czybędziemychcielirozważaćjewkatego-
riachfizykalnych-WielkiegoWybuchu,WielkiegoSkurczulub
WielkiegoChłodu,czyteżwkategoriachreligijno-eschatologicz-
nych-boskiegostworzeniaikońcaświata).Poprostupoczątek
czasuikoniecczasutopoczątekikoniecdoświadczaniaczasu
przezskończonypodmiot.Terazpojawiasięproblemustano-
wieniaintersubiektywnegopoladoświadczeń.Tylkoczydotego
intersubiektywnegopoladoświadczeńnależydoświadczenieczasu
wjegorzeczywistejnaturze?Jeślitointersubiektywnepolejest
wytwarzanezapomocąkategoriiintelektu,totymsamymnie
możedońnależećwewnętrznedoświadczenierzeczywistejnatury
czasu.Problempozostajewięcotwarty.
Potrzecie:kategorialnepojmowanieczasuwiążesięzjed-
nakowymtraktowaniemprzeszłości,teraźniejszościiprzyszłości,
takjakwprzestrzenijednakowotraktujemyprzóditył,góręidół,
lewoiprawo.Wkategorialnympojmowaniuczasuróżnicamiędzy
przeszłością,teraźniejszościąiprzyszłościąjestwyłącznieilościo-
wa-poleganazmianienumerycznychwspółrzędnychinpluslub
inminus.Przeszłość,teraźniejszośćiprzyszłośćsąnobsługiwane”
przeztensamoperatoregzystencjalny:nbyć”,względnienistnieć”.
Jabyłem,jajestem,jabędę(apotemniebędę,poprzekroczeniu
pewnegoparametrunakartezjańskiejosiczasu).
Wrazzzawieszeniemkategorialnegopojmowaniaczasu
zawieszonyzostajerównieżtenuniwersalny,temporalnieobojętny
operatoregzystencjalny.Przeznobojętnośćtemporalną”należy
więcrozumiećnieobojętnośćnaczasjakoparametrilościowy
(botakioperatorjaknajbardziejmożebyćfunkcjązmiennąpo
momentach,możnapowiedziećnp.nxistniejewmomenciet
1
inie
35
