Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWADODRUGIEGOWYDANIA
doniej?Znaczyłobyto,żedysponujemyjakimśinnym,pozaka-
tegorialnymrodzajempoznania.Nazwijmytenrodzajpoznania
-intuicją24.Zjakichpowodówkategorieczasowenieprzystają
dopoznawalnejpozakategiorialnierzeczywistejnaturyczasu?
Pytaniaiproblemyfilozoficznewynikającezprzyjęciapowyższej
hipotezymnożąsię.Zdrugiejstronyhipoteza,żeparadoksyele-
ackieniesąprzygodnymibłędamianisztuczkami,leczszczeliną
pozwalającązajrzećwrzeczywistąnaturęczasu,stanowifascynu-
jącewyzwanie.Bergsonizmjestpróbąpójściatymwłaśnietropem.
Jeślimamyzawiesićkategorialnepojmowanieczasu,uwa-
żającjezaźródłosprzecznościprowadzącychdoparadoksów
eleackich,tonajpierwpowiedzmysobie:cowłaściwiezawieszamy?
Czymjestkategorialnepoznawanieczasu?Przedewszystkimjest
totraktowanieczasujakkategoriianalogicznejdoprzestrzeni.
TaktraktowałczasKartezjusz-czasmożebyćwukładziekarte-
zjańskimwspółrzędnątakąsamąjakwymiaryprzestrzenne.Tak
traktowałczasKant,umieszczającgowtabelikategoriiintelektu
obokprzestrzeni.TaktraktowałczasEinstein,operującpojęciem
czasoprzestrzeni.Kartezjusz,KantiEinsteinnmyślelioczasie
wprzestrzeni”,operowaliczasemjakkategoriąanalogicznądo
kategoriiprzestrzeni.Czyjesteśmywstaniemyślećoczasieinaczej
niżciwielcymyśliciele?Czyjesteśmywstaniewyobrazićsobie,
żeczasjestkategoriązasadniczoniewspółmiernądoprzestrzeni,
ocałkowicieinnychwłaściwościach,nieporównywalnąiniemoż-
liwądozwiązaniazprzestrzenią?Wszystkieaporietemporalne,
wnajbardziejjaskrawejpostaciwychodzącenajawwparadoksach
eleackich,biorąsięztraktowaniaczasujakprzestrzeni,lubanalo-
giczniedoprzestrzeni,lubwpowiązaniuzprzestrzenią.
24ProponujemytuwięcodwrotnyporządekwykładuniżuDeleuze)a.WBergsoni-
zmiezacząłonodprzedstawieniaintuicjijakometodypoznaniarównieścisłej
jakmetodaintelektualna.Dopieropotemprzeszedłdoopisutrwania,będącego
(jakobezpośredniadanaświadomości)właściwymprzedmiotempoznaniatej-
żemetodyintuicyjnej,takjakmateriaiprzestrzeńsąwłaściwymiprzedmiotami
poznaniametodyintelektualnej(pośrednimidanymiświadomości).
34
