Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MagdalenaBaer
dystansu.Tezdolnościgołębiwydałysięczłowiekowiprzydatnedocelówkomuni-
kacyjnychicorazczęściej,próczludzkichposłańców,zaczętozmisjąprzenoszenia
wiadomościwysyłaćptaki,którezzapisanąinformacjąprzymocowanądonogi
pokonywałykilkusetkilometrowedystansewkilkagodzin.Dodatkowobyłyone
nieuchwytneiniebyłowiadomo,któryspośródptakówprzenosizapiski.Gołębie
odstuleciodgrywałyrolęposłańcówprzenoszącychrozmaitekomunikaty:listy,
krótkiewiadomości,meldunkiwojskoweczyhandlowe,zawszeszybciejipewniej
niżprzedstawicielhomosapiens,dlategodziśczęstobywakojarzonyzusługami
pocztowymiitelekomunikacyjnymi.
Swojerozważaniapoświęcęprzedstawieniugołębiajakonokazujęzykowego”
,
czylirodzajubiologicznegowidzianegoprzezpryzmatjęzyka.Wychodzębowiem
zzałożenia,żejęzyknieprzekazujenaukowejprawdy,ajedyniewyrażadoświad-
czeniespołeczeństw,utrwalającteelementyrzeczywistości,któreludzieuznają
zjakichśpowodówzaważneiwarteprzypominania.Utwierdzenieczegośwjęzyku
niejestwięcrównoznacznezracjonalnym,naukowympoznaniemjakiegośwycinka
rzeczywistości-jestraczejutrwalonymznakiemzwiązanymzdoświadczaniemcze-
goś.Należyjednakpamiętać,żebiologicznośćdoświadczeniamożebyćzmieniona
poprzezjegousytuowaniewkonkretnejsytuacjikulturowej.
Obiektemmoichbadańbędąjednostkileksykalneifrazeologicznewyekscer-
powanezesłownikówjęzykapolskiegoichorwackiego,którezostanązestawione
zinformacjamizaczerpniętymizkompendiówbiologicznych.Wtensposóbskon-
frontujęobiektywnecechynaturalnegołębizichsubiektywnymopisemjęzykowym,
czylicechamiprzetworzonymikulturowo.
Terminemokazjęzykowybędęzatemokreślaćgatuneklubrodzajbiologiczny
opisanynapodstawiecechbiologicznych,alewidzianyprzezpryzmattego,co
zostałoutrwalonewjęzyku.Zacznęwięcodstwierdzenia,żechociażgatunków
wrodziniegołębiowatychjestponad300,adotegowobrębietylkojednegoznich
Columbalivia-gołębiaskalnego-występujekilkasetrasgołębihodowlanych
będącychgołębiamipocztowymi,dlaużytkownikówjęzykazwykleniejestważne,
czymowaorodzaju,czygatunku,gdyżwcodziennejkomunikacjiwystarczanazwa
ogólnagołąb.
Celemtegorozdziałujestwięcprezentacjagołębiajakookazujęzykowego
wjęzykuchorwackimipolskim,czyligołębiawidzianegooczymaużytkownika
języka,jednakopisanegoprzezpryzmatjegocechbiologicznych.Cechyteczęsto
nieznaneniewprawnymobserwatoromprzyrody,ajednakmiałyogromnywpływ
natworzeniesformułowańjęzykowych,będącychpodstawąkomunikacjiprzedsta-
wicielispołeczeństwchorwackiegoipolskiego.Wskazanezostanątakżeuwarunko
-
waniasprawiające,żejednecechybiologicznezostajązauważoneiznajdująswoje
odzwierciedleniewjęzyku,ainnesięwnimniepojawiają.Wniniejszymtekście
gołąbjestwięcpodwójnymelementemprocesukomunikacji,gdyżpojawiasięwnim
jakozwierzępomagająceczłowiekowiosiągnąćporozumienie,przenoszącjego
AdamMickiewiczUniversityPress©2022