Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Problemspołeczny-bezdomnośćwteoriiipraktyce
43
UZagłębiaćsięwnaturętegowłaśnieprawdziwegoświataiprzeprowadzićniejako
jegosekcję(…)tejpracybadaniaizwiedzaniaświataniemożnazastąpićani
wyrównaćprzezżadnegenialnerozważaniaczyrozumowania,nawetgdybysię
złączyłytalentywszystkichludzi”33.
Wzakresietychdziałańniepośledniąrolępełnitakżetworzeniewięzispołecz-
nejstanowiącejistotnyzasóbspołeczny,będącyważnymskładnikiemkapitału
podmiotowości.Jakmówipedagogikaspołeczna,należytraktowaćrelacjępod-
miot–społeczeństwojakozasadęorganizującąmyśleniepedagogiczno-społeczne.
Wjejwświetleczłowiekmożestaćsięczłowiekiemjedyniewludzkiejwspólnocie,
aludzkawspólnotauzasadniaistnienieideiczłowieczeństwa34.
Społeczeństwozdolneprzekształcaćsięworganizmposiadającysiłyspajające,
kooperacyjne,stwarzająceszansekontaktówiwymiany,umożliwiakształtowanie
sięwięzi.Indywidualnezasobyopartenawiedzyuruchamiająogromnepokłady
życzliwości,sympatii,współczuciaigotowościdopomocy.
Ważnymaspektemjestwtymprzypadkutakżenaszakulturowośćjakozbiór
rozpowszechnionychiuznawanychwzorcówpowinnościowych,regułdotyczących
kontaktówiodnoszeniasiędoinnych.PiotrSztompkawskazujeteżnawystępo-
wanieimponderabiliówtransformacji,którewedługmniewostatnichczasach
znacznieosłabływwynikudoświadczeńhistorycznychPolakówiniedokońca
prawidłowegoprzejściazpolitykisocjalistycznejnakapitalistyczną,aktóreobej-
mująnastrojespołeczne(ciąglepodgrzewanepolitycznie),samopoczuciezbiorowe,
morale,przyzwyczajenia,resentymenty,frustracje,masowerozczarowanie,entu-
zjazmitympodobne.Obserwującwspółczesnespołeczeństwo,odnoszęwrażenie,
żeobecniefunkcjonujewielenegatywnychpostawzwiązanychwłaśnieznierów-
nomiernościąrozdziałudóbr,brakiemsprawiedliwościspołecznej.Tymsamym
wyostrzająsięnegatywnepostawywzajemneoskrajnymzabarwieniuwobectych,
którychobwiniamyointeresowność,nieróbstwo,cynizm,wykorzystywaniesys-
temuwsparciasocjalnego.Sztompkapodkreśla,żewwynikuszybkichzmianspo-
łecznychpozytywneimponderabiliaprzechodząkryzysszczególniewzakresie
lojalności,zaufaniaczysolidarności35.
33Baconoczywiścieniejesttujedynymorędownikiemempiryzmu,należytakżepodkre-
ślićrolęArystotelesaczyLeonardadaVinci.F.Bacon,Wielkaodnowa.Plandzieła,PWNWarszawa
1995,s.126.
34J.Piekarski,Warunkiuczestnictwaspołecznegopytanieoperspektywępedagogikispołecznej,
[w:]Pedagogikaspołecznatradycjeiwspółczesnekonteksty,red.W.Theiss,M.Winiarski,Wema,War-
szawa2006s.80;patrztakże:D.Urbaniak-Zając,PedagogikaspołecznawNiemczech.Stanowiska
teoretyczneiproblemypraktyki,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2003.
35
P.Sztompka,Kulturoweimponderabiliaszybkichzmianspołecznych:zaufanie,lojalność,solidar-
ność,[w:]Imponderabiliawielkiejzmiany.Mentalność,wartościiwięzispołeczneczasówtransformacji,
red.P.Sztompka,PWN,Warszawa1999,s.265–269.
