Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Problemspołeczny-bezdomnośćwteoriiipraktyce
41
poszczególnychgrupspołecznychwceluprawidłowegodysponowaniawspar-
ciemwtakisposób,byzachowaćświadomośćfunkcjonowaniasprawiedliwości
społecznej,abyżadnazestronkooperacyjnychnieczułasięposzkodowanalub
wyzyskiwana.Działaniazwiązanezwiedząpowinnyobejmowaćnietylkobezdom-
nych,aletakżepodmiotywymienionejakogłównibeneficjencipolitykispołecznej,
czylirodziny,grupywykluczone.Działaniate,jaknadmieniaRawls,dotyczyłyby
prawiswobódobywatelskich,atakżeszansizdolności,dochodu,bogactwaoraz
poczuciawłasnejwartości.
Kwestiasprawiedliwościbyłaprzedmiotemzainteresowaniaodwiekówfilo-
zofów,socjologówipraktykówpracysocjalnej.SprawiedliwośćdlaSokratesastała
sięzaletąmoralną.Filozofpodkreślał,żewiedzieć,coznaczyUsprawiedliwość”czy
Udzielność”,towłaśniebyćdzielnymorazsprawiedliwym.Natympolegająrozum
iwartośćczłowieka27.ZkoleiAdamSmithstwierdził,że:
UDlaistnieniaspołecznościjestmniejistotneczynieniedobraaniżelisprawiedliwość.
Społecznośćmożeprzetrwać,gdyzabrakniedobroczynności,choćniebędzie
todlaniejnajpomyślniejszystan;jednakżeprzewaganiesprawiedliwościmusi
całkowiciejezniszczyć”28.
Kategoriasprawiedliwościjestuniwersalna,odpowiadawszystkimczasom
iwarunkom,choćbywaróżnierozumianaprzezspołeczeństwo.Współcześnie
wwielusytuacjachodwołujemysięintuicyjniedosprawiedliwościjakonormy
moralnej,mającnamyślinajczęściejzaprzeczenieniesprawiedliwości.Jednocze-
śniekładziemynacisknaproblempowstawaniaryzykakonfliktudotyczącegotego,
wjakisposóbrozdzielanesąowocewspółpracyspołecznej.Wmoimprzekonaniu,
wsytuacjiwsparciaosóbbędącychwpotrzebie(wtymprzypadkubezdomnych)
jakospołeczeństwopatrzymyprzezpryzmatwłasnegowkładupracywewspólne
dobro,traktującosobyniedającezsiebieniczegojakowykorzystującesystem
socjalny.Perspektywataopartajestwwiększościprzypadkównafunkcjonują-
cychstereotypachietykietachosóbbezdomnych.JohnRawlspodkreśla,iżważnym
elementemjeststworzeniepryncypiówdeterminującychokreślonypodziałdóbr.
Zasadysprawiedliwościspołecznejdostarczająreguł,naktórychopierasięprawi-
dłowadystrybucjakorzyściikosztówkooperacjispołecznej29.
Problematykaświadomościspołecznej(budowaniawiedzy)stanowitakże
głównyprzedmiotzainteresowańinstytucjizajmującychsięsondowaniemopinii
27Platon,Uczta.Eutyfron.ObronaSokratesa.Kriton.Fedon,PWN,Warszawa1982,s.22–23.
28A.Smith,Teoriauczućmoralnych,PWN,Warszawa1989,s.17.
29B.Lund,Sprawiedliwośćrozdzielczaapolitykaspołeczna,[w:]M.Lavalette,A.Pratt,Polityka
społeczna…,op.cit.,s.157.
