Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
1.GłównezmianywobszarzezdrowotnościdoXIXwieku
jakrównieżuczniowie.Zewzględunadużąśmiertelnośćkobietniebrakowało
wtamtychczasachwdowców.Mężczyźniżonacitakżepozwalalisobieczasami
naseksualneatrakcje.Wmniejszychmiastachinawsiachprostytutkizdarzały
sięnajarmarkachiodpustach.
FranciszekKsaweryBohuszoamsterdamskichladacznicachw1777-1778
rokupisał:nNiemapodobnoczytelnika,którybyniesłyszałosławnychmusico
domachamsterdamskich.Sątodomy,czyliszynkipubliczne,doktórychsię
zbierająwieczoremmężczyźnipodpretekstemtańcowania,wrzeczyzaśsamej
dlawybieraniawedługgustuswojegokobiet,uczęszczającychnatomiejsceiza-
prowadzeniaichdodomówwygodniejszych.Każdyprawiezcudzoziemcówbę-
dzierazprzynajmniejwtychdomachdlaciekawościsamej,gdziealbokwaśne
wino,którepostawiąmu,pićmusi,albo(cosiętrafiapospolicie)zapłacić,tak
jakbywypił.Policjacierpitakowemiejsca,abyuczciwedomywolnemiodna-
paścibyły”71.opodobnychndziewkach”wLondyniepisałBohusz,żeje:nalbo
nędzaostatnia,alborozpustanatakieżycieprzywiodła,aktórychpowszystkich
ulicachliczbawielkaniezmiernie.oneprzykrząsięprzechodzącym,zastępują
drogę,chwytajązaskrajsukni,ledwiesięimobronićmożna.Pomniejszych
uliczkachniezewszystkimbezpieczno,botamsąsprawne,żeanisięspostrzec,
jakcizegarekipieniądzezkieszeniwyciągną,należałoby,abypolicjacokol-
wiekotympomyśliła.Liczą2000domówwLondynie,wktórychzapieniądze
nasycićmożnacielesności,500kafenhauzów,doktórychcowieczórschodzą
siędziewki,czekając,któreznichprzychodzącetymkońcemchłopcywybiorą.
Podlejszejklasynierządnicpełnoposzynkach,nieliczącinnychpartykularniej-
szychdomów(ś)”72.
W1764rokuwTuloniekomendantwojskowegoszpitalastwierdził,żepoza
burdelemżołnierzkobietychętnejnieznajdzie,rezultatemczegosąchoroby
weneryczne73.Wojciechoczkozaprzyczynęupowszechnianiazachorowań
podawałrozwiązłośćobyczajówidowodził,żenprzymiotchoroba(ś)znie-
rządnegoinieczystegoobcowaniaprzyrzucaćzwykła”74.Nienależałojednak
liczyćnazaniechanietegoprocederu,boinstynktownierozumianopopędowy
charakterseksualnościizestawianobezwahaniazachowaniazwierzątiludzi.
Jakwskazałoczko:nwiemy,żenietylkoczłowiek,alebydlekażdedolatprzy-
chodzączprzyrodzeniajestpopędliwedotego,abyszukającsobiedlawspło-
71FranciszekKsaweryBohusz,Dziennikipodróży,Kraków-Wrocław2014,s.52.
72Tamże,s.65.
73ClaudeQuetel,NiemoczNeapolu,s.281.
74MonikaMaludzińska,ChorobywenerycznenaziemiachpolskichwXVIwiekuwświetle
„Przymiotu”WojciechaOczki,w:WśródcórekEskupala,s.51,56;MichelFoucault,Hi-
storiaszaleństwawdobieklasycyzmu,Warszawa1987,s.20-21;ZbigniewKuchowicz,
Człowiekpolskiegobaroku,s.88-89.
