Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Wstęp
dostawyżywności,tospowodowałaresztowaniecieszącegosięzłąsławążydow-
skiegomilicjantaMajlochaHoppenbluma.PozbyciesięMajlocha,jakwynika
zprzekazów,polepszyłosytuacjęuwięzionych.Wwielurelacjachprzewijasięteż
wątekpomocyokazywanejprzezokolicznychchłopów.
WedługRutySakowskiej,ziomkostwozNowegoDworu,PłońskaiZakroczy-
miawgetciewarszawskim„poruszyłonieboiziemię,bysprowadzićdoWarszawy
ok.2000swoichziomków,którzyznajdowalisięwrozpaczliwychwarunkach
woboziepodModlinem,natereniewcielonymdoRzeszy”
9
.Zabiegizakończyły
sięwydaniemprzezkomisarzaHeinzaAuerswaldazezwolenianaprzybyciewięź-
niówdogettawarszawskiego.Posześciutygodniachpobytuwobozie,14sierp-
nia,ŻydzizostaliwozamidowiezienidogranicyRzeszy.Wedługkilkurelacji,
podrodzeNiemcyspalilisłomęzwozów,wpędzającwogieńsłabszychicho-
rych.PoprzekroczeniugranicyŻydzijużbezeskortydotarlidogettawLudwisi-
nie,gdzieotrzymalipierwsząpomoc.Około200osób,główniezNowegoDworu,
zostałowtejmiejscowości,natomiast1200dotarłowdniach15–20sierpniado
Warszawy
10
.Ztejgrupyok.700osóbtrafiłodokwarantannyprzyul.Leszno109.
JakwspominaSalomeaOstrowska:„obózśmierci–Pomiechówekprzyniósłna
kwarantannęzarazę–tyfus.NadziesięciuczłonkówPatronatupracującychwtym
czasiewtereniepięćzachorowało”
11
.
Obóz-więzieniewForcieIII
WdokumentachniemieckichobóztenjestokreślanyjakoPolizei-Gefängnis(wię-
zieniepolicyjne)podległePolicjiBezpieczeństwawNowymDworzeMazowiec-
kim.Wopracowaniachmiejscetonazywanejestrównieżobozemkoncentracyj-
nymlubwięzieniemkarno-śledczym.Wokresiegdywięzionabyłaludnośćżydow-
ska,obózbyłokreślanyjakogettożydowskiebądźgetto-obóz
12
.Wdokumentach
ruchuoporupojawiłasięnazwa„obózśmierciwfortachPomiechówka”.Takie
sformułowaniewystępujeteżwzamieszczonychwtomiedokumentach
13
.Winnych
pojawiająsięokreślenia„obózkoncentracyjny”lub„obózprzejściowy”.Mającna
uwadzeobrazprzeżyć,którychdoświadczyliautorzyrelacji,nieprzesadnebędą
Tytułowanogo„królemŻydów”.Jegoportretyzawisływurzędachadministracjiżydowskiej
iszpitalachwPłońsku.ZainicjowałorganizowaniedostawżywnościdlawięzionychwPomie-
chówku.ZostałwysłanydoAuschwitz-BirkenauwostatnimtransporciezPłońska16grudnia
1942r.
9RutaPups-Sakowska,OpiekanaduchodźcamiiprzesiedleńcamiżydowskimiwWarszawie
wlatachokupacjihitlerowskiej,BŻIH1968,nr1–2(65–66),s.83.
10Ibidem.
11ARGI588(Ring.I/143),s.6.
12Obozywrejencjiciechanowskiej,s.49;zob.takżeTajemniceFortuIII,s.61.
13Zob.dok.6i8.
