Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8Wstęp
spisutreści,wktórym„Obózśmierci–Pomiechówek”zostałzamieszczonyjako
tytułostatniegozpunktów
1
.
Wzebranychdokumentachznajdująsiętrzylistyznazwiskaminiektórych
osóbzamordowanychwoboziewPomiechówku.Pierwszajestintegralnączęścią
relacjiMiriamFasy(dok.3),kolejnenatomiastzostałyprzygotowaneprzezHer-
szaWasseraijegowspółpracownikaizostałyzamieszczonenakońcutejczęści.
Informacjezawartewdokumentach,pomijającindywidualnedoświadczenia
ichautorów,pokazująjednolityobrazprzeżyćwoboziewPomiechówku.Dlabada-
czyspójnośćtychrelacjistanowiniewątpliwydowódichautentyczności.Przed
przyjazdemdoFortuIIIwkażdymzpobliskichmiasteczekodbywałysięakcje
mającenaceluoddzielenieniezameldowanejludności.Nieposiadającydokumen-
tówkierowanibylidofortuwPomiechówku.Panowałytamskrajnieniekorzystne
warunkiżycia.Więźniowieopróczgłodu,brakuwodypitnejiogromnegozagęsz-
czeniadoświadczalibestialstwazestronyszturmistów,wywodzącychsięnajczęś-
ciejzlokalnychvolksdeutschów,orazżydowskiegopolicjanta–MajlochaHoppen-
bluma.Śmiertelnośćwśródwięźniówbyłabardzowysoka,nagminniezdarzałysię
przypadkirozstrzeliwańbądźzgonuwwynikuznęcaniasięwachmanów.Szansna
przeżycieniemielizwłaszczachorzy,umieszczaniwosobnejceli.
Dokumentyniebyływcześniejpublikowane,choćzawartewnichinformacje
posłużyłydokilkuopracowań,przedewszystkimdonajczęściejprzywoływanej
książkiMichałaGrynberga
2
.
Żydziwrejencjiciechanowskiej
WutworzonejzziempółnocnegoMazowszarejencjiciechanowskiej,przede
wszystkimwmałychmiasteczkach,mieszkałook.80tys.Żydów.Odsamego
początkuokupacjiNiemcyprześladowaliludnośćżydowską,wypędzającjązmiej-
scazamieszkaniaikoncentrującwwiększychośrodkachbądźnaterenieGG.Żydzi
masowouciekalinawschód,naziemieznajdującesiępodokupacjąsowieckąlub
doWarszawy.Obraztychprzemieszczeńdoskonaleilustrująmateriałyzawarte
wósmymtomieArchiwumRingelbluma
3
.
Oddrugiegokwartału1941r.władzeniemieckiezaprzestałyprzesiedlania
ŻydówzrejencjiciechanowskiejdoGeneralnegoGubernatorstwaiskoncentro-
wałysięnaichskupieniuwwiększychgettach.Realizacjętychplanówzpewno-
ściąutrudniałoprzeludnieniepanującewgettachwwiększychmiejscowościach
(np.wNowymDworzeMazowieckimiPłońsku),doktórychdosiedlanowciągu
1940r.Żydówzmniejszychmiejscowości.Naprowincjęzbiegłoteżbardzodużo
1Zob.ARGI588(Ring.I/143),s.4.
2Żydziwrejencjiciechanowskiej,passim.
3TerenywcielonedoRzeszy,passim.
